Organisaties in de (jeugd)zorg ontwikkelen steeds vaker nieuwe initiatieven om escalaties en agressief gedrag van cliënten, patiënten en anderen terug te dringen. Het uitgangspunt daarbij is het bieden van kwalitatief hoogwaardige zorg in een veilige omgeving. Tijdens drie regiosessies van ‘Duidelijk over agressie’ gingen honderd (jeugd)zorgprofessionals in gesprek over interventies waarmee escalatie kan worden voorkomen. De belangrijkste conclusie: simpele veranderingen kunnen al leiden tot grote verbeteringen voor cliënt of patiënt én hulpverlener.
Emoties, oplopende spanningen, frustraties en werken in de (jeugd)zorg zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Mede door het verminderen van dwang- en drangmaatregelen wordt hiermee goed omgaan steeds belangrijker. Hulpverleners moeten over voldoende de-escalatievaardigheden beschikken om te voorkomen dat situaties vol spanning uitmonden in agressie. Annebeth Dermer, namens GGZ Nederland stuurgroeplid van actieplan ‘Veilig Werken in de Zorg’ (VWiZ): “Iedere medewerker moet goed toegerust zijn om zo veilig mogelijk te kunnen werken. Een 100% veilige werkomgeving is moeilijk te garanderen, daarom is er in de geestelijke gezondheidszorg veel aandacht voor veilig werken en de-escaleren om agressie zo veel mogelijk te voorkomen.”
Nieuwe initiatieven
In de praktijk zijn steeds meer van die veranderingen zichtbaar. Simpele, maar ook omvangrijke initiatieven die leiden tot een compleet nieuwe werkwijze. GGZ Nederland is bijvoorbeeld als partner betrokken bij de ontwikkeling van High Intensive Care (HIC), een nieuw concept voor kortdurende klinische opname in de ggz waar veiligheid en bescherming gecombineerd worden met respectvolle zorg en behandeling. Verdiepen in de cliënt is daarbij belangrijk, bijvoorbeeld door de vijf-minuten-methode: bij intake wordt tijd gemaakt om te ontdekken wat belangrijk is voor de cliënt. Annebeth Dermer: “Vanuit zorginhoudelijk oogpunt is HIC een heel goed initiatief dat nog volop in ontwikkeling is en door steeds meer organisaties wordt omarmd.”
Positieve benadering
Ook het creëren van een healing environment of de toepassing van de herstelvisie vinden steeds vaker doorgang. “Bij veel instellingen in de geestelijke gezondheidszorg is de herstelvisie leidend in de werkwijze. Door deze positieve benadering ligt de focus op wat een cliënt of patiënt wel kan en wil, waardoor een groot deel van de frustraties wordt weggenomen. Dat komt niet alleen de kwaliteit van de zorg, maar ook de veiligheid van medewerkers ten goede”, aldus Annebeth Dermer. “Zo zie je dat een andere manier van benaderen al vaak leidt tot een veiligere werkplek.”
Veilig Werken in de Zorg
Actieplan ‘Veilig Werken in de Zorg’ is geïnitieerd en wordt uitgevoerd door sociale partners in de zorg en jeugdzorg: ActiZ, BTN, CNV Zorg en Welzijn, FBZ, FNV, GGZ Nederland, Jeugdzorg Nederland, NFU, NU’91, NVZ en VGN, met financiële ondersteuning van het ministerie van VWS.