Het leven in een vicieuze cirkel van problemen: Waar is de uitweg?

Geen dak boven je hoofd hebben, verslaafd zijn en werkloos: Veelplegers leven in een vicieuze cirkel van problemen die elkaar in stand houden en versterken. ‘Mensen die geen werk hebben, moeten op een andere manier hun verslaving bekostigen. Dat gaat vaak gepaard met criminaliteit’, zegt Frank van Summeren. Van Summeren is adviseur op het gebied van zorg en veiligheid bij RONT Management Consultants en hoofddocent van de HCB Cursus ‘Integrale Persoonsgerichte Aanpak 2022’ van het Haags Congres Bureau. Hoe kunnen veelplegers uit het criminele circuit gehaald worden?

Iemand die meer dan tien keer in aanraking is geweest met de politie, noemen we een veelpleger. Veelplegers zijn verantwoordelijk voor veel criminaliteit en overlast. Ze worden ook aangeduid met draaideurcriminelen, doordat ze blijven ronddraaien in het criminele circuit. ‘Veelplegers hebben op veel gebieden allerlei problemen die elkaar in standhouden en versterken. Als je geen werk hebt, kom je moeilijk aan een woning. Daarnaast is het ook weer zo dat je moeilijk aan werk komt als je geen vaste woon- of verblijfplaats hebt’, legt Van Summeren uit. Van Summeren is de hoofddocent van de HCB Cursus ‘Integrale Persoonsgerichte Aanpak 2022’ die start op 3 november.

Veelplegers zijn verantwoordelijk voor een groot deel van de criminaliteit en overlast. Het niet hebben van een baan in combinatie met een verslaving leidt tot winkeldiefstal, inbraken of roofinvallen. Zonder inkomen proberen deze veelplegers op andere manieren in hun verslavingsbehoefte te voorzien. Het is moeilijk in te schatten hoe groot deze groep is in Nederland. Volgens Van Summeren komt dat doordat veel draaideurcriminelen ook op straat leven en van plek naar plek verplaatsen. Daarnaast kunnen er verschillen zitten in de definitie die men aan ‘veelpleger’ geeft.

Het ontstaan van criminaliteit en overlast door veelplegers moet bij de kern aangepakt worden. ‘Als we die criminaliteit en overlast willen verminderen, is het belangrijk dat we beginnen bij de oorzaak van het probleem. Dat zijn dus de problemen waar die mensen mee te maken krijgen’, legt Van Summeren uit. ‘Als we die problemen weten terug te dringen, breng je automatisch de criminaliteit en overlast terug.’ Veelplegers krijgen hierbij te maken met veel verschillende hulpinstanties. Van Summeren geeft daarbij aan dat het belangrijk is om keuzes te maken. Het tegelijkertijd aanpakken van alle problemen zal in de praktijk niet werken, doordat je te veel vraagt van de desbetreffende persoon.

Het hebben van schulden is één van de belangrijkste problemen die in het begin aangepakt moet worden. ‘Mensen die schulden hebben, zijn vaak niet goed in staat om te functioneren. Als je in de schulden zit, ervaar je vaak veel stress’, legt Van Summeren uit. Veelplegers kunnen bijvoorbeeld stress ervaren over zaken of ze wel voldoende eten kunnen kopen en of ze wel goed voor de kinderen kunnen zorgen. Op het moment dat je de financiën onder controle hebt, zijn ze in staat om ook andere problemen aan te pakken. Daarnaast geeft Van Summeren aan dat een dak boven je hoofd heel belangrijk is. ‘Je kunt iemand die dakloos is wel helpen aan een baan, maar zonder een dak boven je hoofd gaat dat waarschijnlijk weinig opleveren. Voor werk heb je een bepaalde rust- en regelmaat nodig’, licht hij toe. ‘Op deze manier moet je naar problemen kijken en hoe we daarmee aan de slag kunnen.’ Bij het doorbreken van de vicieuze cirkel wordt er ook gekeken naar de intrinsieke motivatie. ‘Op het moment dat je het doel van iemand in het leven kunt achterhalen, kun je iemand motiveren om te veranderen.’

Om aan de slag te gaan met deze problemen, is een integrale- en persoonsgerichte aanpak nodig. In dit artikel  wordt behandeld wat deze aanpak inhoudt en hoe dit de criminaliteit tegengaat.

Meer leren van Godfried van Gestel, Frank van Summeren, Ron van Gijn en Robert van Brakel over een integrale persoonsgerichte aanpak? Kom naar de HCB Cursus ‘Integrale Persoonsgerichte Aanpak 2022’ die start op 3 november in Den Haag. Georganiseerd door het Haags Congres Bureau.

Meer leren over de omgang met bijzondere doelgroepen en de aanpak van kwetsbare gebieden? Kom naar de HCB Cursus die start op 4 november in Den Haag, georganiseerd door het Haags Congres Bureau.