Voorbij de symboliek Over de noodzaak van een rationeel perspectief op fysiek veiligheidsbeleid

Een bijzonder kenmerk van het hedendaags fysiek veiligheidsbeleid1 is het vertrouwen op de ‘schone schijn’. Binnen dit beleidsdomein wordt, zo bedoel ik hiermee, structureel een façade van symboliek opgetrokken die het rationele zicht verhindert op wat werkelijk van belang is. Situaties van fysieke onveiligheid geven daarmee aanleiding tot ritueel handelen waarmee een schijn van veiligheid wordt opgewekt. Ik illustreer dit feit later in deze rede met behulp van voorbeelden uit alle schakels van de zogenoemde veiligheidsketen. Natuurlijk is het domein van fysieke veiligheid niet uniek in het gebruik van symboliek en rituelen. Ik laat voorbeelden van bewust gebruik van en onderzoek naar symboliek en rituelen in andere beleidsdomeinen de revue passeren. Uniek is mijns inziens echter wel het structurele gebruik ervan binnen het fysieke veiligheidsdomein, terwijl dat, en dat is mijn centrale stelling, niet noodzakelijk is. In deze rede zal ik in de eerste plaats betogen dat het het unieke ‘incidentele’ karakter van het beleidsdomein is dat ‘evolutionair’ heeft geleid tot het huidige structurele gebruik van symboliek. Bestuurders, veiligheidsprofessionals, media en burgers hebben elkaar in de laatste decennia van de vorige eeuw langzamerhand uit onbegrip en een soort gemakzucht in een houdgreep van symbolische handelingen genomen. In de tweede plaats zal ik betogen dat het echter juist in het beleidsdomein fysieke veiligheid niet politiek-bestuurlijk noodzakelijk is om symbolen en rituelen als kern van het beleid te hanteren. De Nederlandse burgers kunnen de werkelijkheid beter aan dan bestuurders durven te geloven en veel veiligheidsprofessionals inzien. Daarmee is een paradigmawisseling mogelijk, namelijk het baseren van het fysiek veiligheidsbeleid op rationele uitgangspunten, zodat de beschikbare middelen veel effectiever en efficiënter kunnen worden ingezet. Ik zal aangeven op welke punten de leerstoel crisisbeheersing en fysieke veiligheid daaraan een bijdrage wil leveren.

Lees verder via SFW.VU – Voorbij de symboliek Over de noodzaak van een rationeel perspectief op fysiek veiligheidsbeleid

Hoe is het met het veiligheidsbeleid in uw gemeente? Schrijf u in voor de HCB Collegereeks Veiligheid, recht en bestuur in 4 dagdelen Start 9 februari