Column Pessimisme… en hoop in een sociaal democratisch Nederland

In het stadium van het bedenken van nieuw beleid voor problemen is het gemakkelijk om pessimist te zijn. Je hoeft geen energie te stoppen in oplossingen, je kunt naar anderen wijzen en als men naar de mening van de pessimist vraagt, heeft deze altijd wel een fantastisch angstwekkend verhaal.

Hoe anders is het om optimist te zijn. Als de optimist de vraag krijgt hoe het er voor staat, dan verwacht men bij voorbaat het antwoord: “goed” . Maar o wee als de optimist zegt: “ tja”, of ”slecht”, dan zijn de rapen gaar. De optimist had toch voorspeld dat het goed is of goed zou komen. Erger is nog dat de optimist zich steeds maar moet verantwoorden en verdedigen als er iets mis gaat. De pessimisten kunnen in dat geval zeggen: “zie je wel”, maar de optimist wordt meteen in de verdediging gedrukt.

In feite zijn de sociaal democraten de optimisten van het samenleven. En daarmee tevens de pispalen van de samenleving. Als het goed gaat dan is dat maar normaal, en er zijn altijd zaken die beter kunnen of moeten. Als er gewerkt moet worden dan zetten wij, sociaal democraten onze schouders eronder en als het weer eens mis gaat dan hebben wij het verknald. En of dat nog niet genoeg is hebben we als sociaal democraten last van zelfkastijding en zelfreinigend vermogen, door elkaar onder het vergrootglas de maat te nemen; het had altijd anders en nog beter gemoeten.

Participatie
We willen dat iedereen zinvol aan het samenleven meedoet, zodat mensen een positief gevoel hebben in plaats van nutteloos aan de kant te blijven staan. Als dat niet meteen lukt dan wordt de schuld al snel bij de samenleving gelegd in plaats van te kijken wat iemand zelf kan doen of gedaan heeft. Misschien is die iemand wel een gefrustreerd individu dat alle mogelijkheden aanwendt om geen verantwoordelijkheid te hoeven nemen. Of de schuldafschuivers zijn mensen die wel verantwoordelijkheid kunnen nemen maar liever de gemakkelijke weg zoeken en de mensen met een vlekje gemakshalve maar uitsluiten.

De moraal van het verhaal, het is gemakkelijker om pessimist te zijn en geen verantwoordelijkheid te nemen. Het leven wordt voor je zelf eenvoudig en overzichtelijk , want dat het mis gaat ligt zeker niet aan jou. En uiteindelijk krijg je ook nog gelijk, want er gaat altijd wel iets mis, je kunt altijd vragen stellen bij de zin van het bestaan en bij de dingen die je onderneemt, en tenslotte gaan we allemaal dood.

En toch, misschien tegen beter weten in, is er voor mij de hoop, want in de hoop kan ik ook het leven van de pessimisten kleur en zin geven.

Raf Daenen, Wethouder