Column Burgerparticipatie en leefbaarheid in wijken, hoe laat je de overheid meebewegen?

Meedenken over burgerparticipatie, samenwerken met [lokale]overheid, financiering burgerinitiatieven en sociale cohesie verbeteren hoe doe je dat? De drempel om daadwerkelijk samen te werken als burger met de overheid is te hoog is mijn bescheiden mening. Aangezien ik in oplossingen denk heb ik meegewerkt aan het project 10 voor de overheid. Mijn bescheiden bijdrage is te bekijken op bladzijde 86 tot en met 88. Met speciale dank aan Diana Alblas  en Jeroen Bokker van het Disgoverteam die mij de gelegenheid gaven!

10 voor de overheid is een dynamisch boek waarin tien generaties (6 – 90 jaar) vertellen over hun ideale overheid. In woord, beeld en in andere creatieve vormen. Om het boek tot stand te laten komen heeft het projectteam tot in het kleine detail samengewerkt met de omgeving. De trainees lieten zich inspireren door de meest uiteenlopende mensen: van kinderen op bijzondere scholen tot ouderen in een verzorgingscentrum en van succesvolle ondernemers tot politici. Via hun netwerk bereikten zij de deskundige mensen die nodig waren om het boek daadwerkelijk in elkaar te zetten. Samen is iets moois tot stand gekomen waarmee we een signaal af willen geven over hoe een nieuwe overheid zou kunnen werken.

10 voor de overheid is het manifest voor een nieuwe overheid. De bijdragers, afkomstig van binnen en buiten de overheid, laten zien hoe zij deze in hun dagelijkse werk in praktijk brengen. 10 voor de overheid wil een beweging in gang zetten met de vraag ‘Wat staat er nog tussen ideaal en praktijk?’ als uitgangspunt. Het is aan de lezers van het boek om met elkaar hierover het gesprek aan te gaan.

“In februari had 10 voor de overheid een uitgebreid en boeiend interview met Margareth Weijers, hoofdredacteur van vl nieuws, een nieuwssite over veiligheid en leefbaarheid in Nederland (vl-nieuws.nl). Haar passie en drive is het realiseren van een veiliger en leefbaar Nederland. Haar motto: ‘Kennis delen is kennis vermenigvuldigen’.

Wie is Margareth Weijers?
Margareth Weijers is een betrokken burger die gepassioneerd bezig is met veiligheid en leefbaarheid. Zij plaatst items en schrijft zelf columns over veiligheid en leefbaarheid op vl nieuws. ‘‘Ik vind het belangrijk mensen te laten nadenken wat zou kunnen werken om maatschappelijke problematieken te tackelen. Middels gesprekken met bewoners en contacten via social media ben ik van mening dat er een kanteling zou moeten plaatsvinden in het functioneren van de overheid in de huidige vorm waardoor kwetsbaren betrokken worden bij ontwikkelingen en veranderingen in de zogenaamde achterstandswijken.’’

Rol van de burger
In het interview sprak 10 voor de overheid over de leefbaarheid en veiligheid in wijken, de rol van de overheid en burgerparticipatie in (achterstands)wijken. Volgens Margareth Weijers hebben mensen genoeg ideeën over hoe problemen opgelost kunnen worden. ‘‘Daar hoef je echt niet hoogopgeleid voor te zijn. Ondanks overheidsoproepen tot zelforganisatie en deelname aan de participatiemaatschappij, werpen gemeente in de praktijk allerlei barrières op. Burgers worden dus beperkt in het ontwikkelen en het doorontwikkelen van initiatieven.’’ Volgens Margareth Weijers zou in elke wijk een Buurt Bestuurt of een vergelijkbaar initiatief moeten worden opgericht. Dit initiatief is een goed voorbeeld waarin wél de samenwerking gezocht wordt met de burger. ‘‘Bewoners in de wijk stellen samen een top-3 van zaken op die aangepakt moeten worden. Onder meer raadsleden, woningbouwcorporaties, welzijnsorganisaties en politie geven aan hoe de top-3 kan worden aangepakt. Echter, ook de rol van de burger bij het oplossen van de problemen wordt bekeken. De ervaringen met Buurt Bestuurt zijn tot nu toe zeer positief. Volgens Margareth Weijers komen hierdoor ‘‘de problemen boven tafel en wordt vormgegeven aan een participatiemaatschappij.’’ Buurt Bestuurt is een goed voorbeeld van hoe de co-operatiesamenleving werkt: verschillende sectoren zijn nodig bij de aanpak van maatschappelijke vraagstukken.

Aandachtspunten

• Volgens Margareth behoeven de volgende zaken aandacht als het gaat om burgerparticipatie in wijken:
• De overheid zal burgers moeten vertrouwen en moeten durven loslaten waardoor er ruimte ontstaat voor maatschappelijke initiatieven, zodat de participatiesamenleving werkelijk kan ontstaan;
• De overheid zal veel meer dan nu transparant moeten zijn en begrijpelijk moeten communiceren;
• Sociale cohesie in wijken is een van groot belang om bewoners te activeren. ‘‘Samen zaken in de wijk aanpakken werkt motiverend.’’ In achterstandswijken waar men vaak langs elkaar heen leeft is dat lastig;
• De overheid moet zich beter verdiepen in wat voor effecten de bezuinigingsmaatregelen voor de kwetsbaren in de samenleving betekenen; 
• Er moeten voldoende middelen beschikbaar zijn om burgerinitiatieven in de wijk te financieren.”

Lees verder via Disgover/10voordeoverheid -e-book De ideale overheid door de ogen van 10 generaties