Vijf vragen over omgang met woonwagenlocaties aan……Frank van Summeren

Interview met Frank van Summeren, adviseur bij RONT Management Consultants en hoofddocent op de HCB cursus omgang met woonwagenlocaties in de praktijk. Vragen gesteld door Rosa Tims, VL-Nieuws en Haags Congres Bureau.

Waarom is er beleid nodig op het gebied van woonwagenlocaties?

In Nederland heeft het overgrote deel van de gemeenten een of meerdere woonwagenlocaties. In totaal gaat het om bijna 9000 standplaatsen verspreid over ruim 250 woonwagenlocaties. Sinds 2018 is het uitsterfbeleid van woonwagenlocaties dat voorheen door verschillende gemeenten werd toegepast niet meer toegestaan. Dit betekent dat gemeenten en woningcorporaties in overleg moeten gaan met woonwagenbewoners om de behoefte aan standplaatsen te inventariseren en de planning van nieuwe standplaatsen op te nemen in de woonvisie en te concretiseren door middel van prestatieafspraken. Dit vraagt om beleid op het gebied van woonwagenlocaties.

Wat is volgens u de grootste misser geweest op het gebied van woonwagenlocaties?

Voorheen werd iedereen op een zelfde manier behandeld. De gedachte hierachter is vanzelfsprekend: iedereen is gelijk en dient daarom ook op dezelfde manier behandeld te worden. De ervaring heeft ons echter geleerd dat er doelgroepen zijn, waaronder woonwagenbewoners, die veel verschillen van anderen als het gaat om bijvoorbeeld cultuur. Dit betekent wanneer de situatie erom vraagt een bijzondere doelgroep ook op een andere manier behandeld kan worden. Het gaat hier om het recht op gelijke behandeling. Woonwagenbewoners mogen niet nadeliger worden behandeld vanwege het feit dat zij woonwagenbewoners zijn. Dit vraagt om maatwerk van de overheid richting deze doelgroep.

Wat betekent het nieuw beleidskader woonwagen- en standplaatsenbeleid?

De visie die ten grondslag ligt aan dit nieuwe beleidskader heeft als kern inzake huisvesting: het beschermen van Roma, Sinti en woonwagenbewoners tegen discriminatie, het waarborgen van hun (culturele) rechten en het bieden van rechtszekerheid en duidelijkheid. De uitgangspunten van het nieuw beleidskader woonwagen- en standplaatsenbeleid zijn: de gemeente stelt het beleid voor woonwagens en standplaatsen vast als onderdeel van het volkshuisvestingsbeleid, het beleid dient voldoende rekening te houden met en ruimte te geven voor het woonwagenleven van woonwagenbewoners, de behoefte aan standplaatsen moet in kaart worden gebracht, corporaties voorzien in de huisvesting van woonwagenbewoners voor zover deze tot de doelgroep behoren, de afbouw van standplaatsen is niet toegestaan (behoudens uitzonderlijke omstandigheden) zolang er behoefte is aan standplaatsen en een woningzoekende Roma, Sinti of woonwagenbewoner die dit wenst, moet binnen redelijke termijn kans maken op een standplaats.

Hoe ziet de  rolverdeling eruit bij het nieuw beleidskader woonwagen- en standplaatsenbeleid?

Het is aan het Rijk om de visie op en het beleidskader voor standplaatsen- en woonwagenbeleid vast te stellen. De provincies houden toezicht op gemeenten op de kerntaken in het ruimtelijk-fysieke domein: onder meer bouwen, ruimtelijke ordening en huisvesting. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor het lokale woonbeleid (woonvisie), ruimtelijke ordening standplaatsen, beheer openbare ruimte en handhaving. De woningcorporaties realiseren en exploiteren (sociale) woonruimten.

Waarom mogen we de HCB cursus aanpak bijzondere doelgroepen & kwetsbare gebieden niet missen?

Het opstellen van woonwagen- en standplaatsenbeleid conform het nieuw beleidskader blijkt geen eenvoudige opgave. Dit is in iedere gemeente maatwerk en afhankelijk van de context. Desondanks kunnen gemeenten op dit terrein veel van elkaar leren. Op de cursus worden opgedane kennis en ervaringen gedeeld zodat anderen hier hun voordeel mee kunnen doen. Deelnemers aan de cursus kunnen zodoende aan de hand van best practices en lessons learned woonwagen- en standplaatsenbeleid ontwikkelen voor hun eigen regio.