Solidariteit, omdat ons hart links zit.

PvdA Kopje onder maar niet verzopen: minder sikkeneurig en meer samenwerken aan samenleven

Nu ons land zo langzamerhand buikpijn begint te krijgen van de voortslepende onderhandelingen  over de vorming van een regering, en schijnbaar Nieman echt verantwoordelijkheid wil nemen in een politiek versnipperd en gepolariseerd landschap, wil ik enkele gedachten wijden aan het profiel en de identiteit van de PvdA. Vormgeven aan de sociale democratie op links vanuit een harmoniemodel is een wens van velen van ons en is niet uit de tijd. Maar het profiel van de PvdA is in de loop der jaren wazig geworden sinds er onder Kok is opgeschoven naar het midden, en door te gaan regeren met rechts in crisis tijd zonder ons profiel van solidariteit helder te communiceren.

Monica Sie Dhian Ho, auteur van het waardenboekje, beschrijft vijf thema’s die van belang zijn voor solidariteit; bestaanszekerheid, goed werk, goed onderwijs, lotsverbondenheid en saamhorigheid. In deze tijd heeft het begrip solidariteit een andere betekenis gekregen dan in de begindagen van de PvdA, toen de klassenstrijd nog woedde en de arbeiders onderling gelijke belangen hadden. Solidariteit is echter ook meer dan de soms enge invulling die de SP geeft met haar onderklasse, en is ook anders dan die van de PVV of 50plus waarbij bepaalde groepen uitgesloten worden of slechts het belang van één groep voor ogen staat. Solidariteit in antwoord op bedreiging van onze veiligheid, is juist een samenbindend begrip dat in alle lagen van de bevolking kan worden gepraktiseerd. Solidariteit is juist nu hard nodig, omdat in verschillende opzichten een tweedeling dreigt: autochtoon versus allochtoon, rijk versus arm, hoog versus laag opgeleid, gezond versus ziek, oud versus jong.

Jan Hamming stelt dat solidariteit niet moet blijven steken in woorden en verkiezingsretoriek, maar dat het een werkwoord is: het gaat om werken aan een betere samenleving. Het is van toepassing op alle lagen van de bevolking. Het verwezenlijkt zich in zaken zoals burenhulp, maatjesprojecten, vrijwilligerswerk, buurtpreventie, collectieve bouwprojecten, EHBO, opvang van vluchtelingen, enz. Ahmed Aboutaleb heeft het over de wij-samenleving in Rotterdam. Onze samenleving laat zich niet uitspelen door terroristen omdat we geloven in onze waarden en waardigheid.

Ook in de landelijke politiek en het vormen van een coalitie is het voor de PVDA  belangrijk besluiten te toetsen aan solidariteit. Zo kan het hervormen van het zorgstelsel noodzakelijk zijn, maar er moet wel worden gekeken of de hervorming aan het solidariteitsprincipe voldoet. Hetzelfde geldt voor zaken zoals de wijziging van het pensioenstelsel of het belastingstelsel.

We moeten ons realiseren dat solidariteit altijd wederkerig is; het doet een beroep op de verschillende groepen mensen: autochtoon en allochtoon, rijk en arm, hoog en laag opgeleid, gezond en ziek, oud en jong. Allen moeten bijdrage leveren aan de verbinding. Ik heb vertrouwen dat de PvdA haar sterke sociaal democratische positie in de samenleving weer terug kan veroveren, maar daar zal hard aan moeten worden gewerkt. Iedereen kan in de huidige tijd een goed leven leiden, maar dat kan alleen op basis van verbondenheid.  Vanuit de gedachte dat verbondenheid een ieder ten goede komt en omdat ons hart op links zit, is er toekomst voor de PVDA als betrouwbare midden partij op links.

Raf Daenen.
Wethouder PvdA, Oirschot. Mede auteur van het boek: Perspectief op een maatschappij in crisis.