Maatschappelijk pessimisme heeft gevolgen voor democratie

Maatschappelijk pessimisten hebben het gevoel dat het de verkeerde kant opgaat met de samenleving. Uit onmacht keren ze zich af van de maatschappij. Een krachtdadige politiek kan dit tij keren, meent Eefje Steenvoorden. De media besteden al jarenlang aandacht aan het negatieve sentiment over de samenleving in Nederland. Zo wordt er geregeld gesproken over maatschappelijk onbehagen en had de Volkskrant in 2009 de serie Hollands Humeur. Het negatieve sentiment heeft ook veel aandacht gekregen door een uitspraak van Paul Schnabel: ‘Met mij gaat het goed, met ons gaat het slecht.’ Publieke figuren, zoals premier Rutte en de paus, waarschuwen bovendien voor pessimisme in Nederland respectievelijk in Europa, omdat het zou zorgen voor economische, politieke, en ook sociale stagnatie.

Er is bezorgdheid over de samenleving

Maar, waarover zijn we nu zo bezorgd? In mijn proefschrift Societal Pessimism [SCP] ga ik dieper opdeze vraag in. De bezorgdheid over de samenleving kan worden beschreven als maatschappelijk onbehagen maar ook als maatschappelijk pessimisme. Bij beide concepten is de perceptie van burgers dat de samenleving achteruit gaat en dat we daar niks aan kunnen doen. Maatschappelijk onbehagen vinden we in westerse, liberale democratieën aan het begin van deze eeuw. Het geeft aan dat er een verslechtering van de samenleving plaatsvindt, die te maken heeft met wantrouwen in menselijk kunnen, verlies van ideologie, van politieke macht en van gemeenschapszin en een groeiende sociaaleconomische kwetsbaarheid. Maatschappelijk pessimisme betreft dezelfde bezorgdheid, maar zonder specificatie waar de verslechtering betrekking op heeft, en is daarom een universeel concept dat overal en op elk moment in de geschiedenis kan worden aangetroffen.

Lees verder via Sociale Vraagstukken – Maatschappelijk pessimisme heeft gevolgen voor democratie