Intergenerationele overdracht en criminele families: introductie

Dr. Steve van de Weijer en Prof. dr. Toine Spapens. (2019). Intergenerationele overdracht en criminele families: introductie. Tijdschrift voor Criminologie (61) 2, 119-131.

In deze introductie geven we een overzicht van het criminologische onderzoek dat naar intergenerationele overdracht is en wordt gedaan, zowel internationaal als in Nederland, en worden de hoofdlijnen van de uitkomsten van dit onderzoek besproken. Vervolgens wordt ingegaan op de verklaringen voor intergenerationele overdracht in het algemeen en meer specifiek in families die betrokken zijn in de zware en georganiseerde misdaad. Navolgend worden de manieren waarop intergenerationele overdracht van criminaliteit kan worden tegengegaan besproken. Tot slot geven we enkele richtingen aan voor toekomstig onderzoek en worden de bijdragen aan dit themanummer geïntroduceerd.

Het vraagstuk van intergenerationele overdracht
De vraag in welke mate en op welke wijze maatschappelijk succes, of juist achterstelling, wordt overgedragen van de ene generatie op de andere wordt door uiteenlopende wetenschappelijke disciplines bestudeerd. Enkele voorbeelden zijn onderzoek naar de overdracht van opleidingsniveau (Korupp e.a., 2002), middelengebruik (Sher e.a., 1997), de kans op echtscheiding (Dronkers & Härkönen, 2008), leven in armoede (Bird, 2013) en overdracht van cultureel kapitaal (De Graaf & Kalmijn, 2001). Dit type onderzoek biedt niet alleen de gelegenheid om de volkswijsheid dat ‘de appel meestal niet ver van de boom valt’ kritisch te toetsen, maar ook om theorieën die bepaald gedrag of de eruit voortvloeiende uitkomsten trachten te verklaren, verder te ontwikkelen en te verdiepen. Bovendien draagt dergelijk onderzoek bij aan inzichten die kunnen helpen bij het doorbreken van de negatieve vormen van overdracht. Om dezelfde redenen is ook binnen de criminologie de vraag in hoeverre delinquent gedrag van de ene op de andere generatie overgaat, hoogst relevant.
Ofschoon criminologisch onderzoek naar intergenerationele overdracht doorgaans niet eenvoudig is vanwege de hoge kosten en de lange duur van het verzamelen van geschikte gegevens die meerdere generaties bestrijken, heeft in de afgelopen decennia een respectabel aantal publicaties en proefschriften het licht gezien. Nederland bevindt zich in dat opzicht internationaal gezien in de voorhoede. Voldoende reden om een themanummer van het Tijdschrift voor Criminologie te wijden aan intergenerationele overdracht en criminele families.
In deze introductie geven we allereerst een overzicht van het criminologische onderzoek dat naar intergenerationele overdracht is en wordt gedaan, zowel internationaal als in Nederland, en de hoofdlijnen van de uitkomsten daarvan. Vervolgens gaan we beknopt in op de verklaringen voor intergenerationele overdracht in het algemeen en meer specifiek in families die betrokken zijn in de zware en georganiseerde misdaad. Navolgend wordt ingegaan op de manieren waarop intergenerationele overdracht van criminaliteit kan worden tegengegaan. Tot slot geven we enkele richtingen aan voor toekomstig onderzoek en worden de bijdragen aan dit themanummer geïntroduceerd.

Lees verder via tijdschriften.boomcriminologie.nl