Het eerste online seminar van het Haags Congres Bureau groot succes

Verslag door Jolinda van Dongen, stagiaire afdeling Veiligheid, Intelligence en Beleid, Gemeente Tilburg

“De inbox mag van mij volstromen” Dat zijn de woorden waarmee het HCB Online Seminar ‘De Veilige Gemeente 2020 – Ondermijnende georganiseerde criminaliteit in een internationaal perspectief’ werd afgetrapt door de dagvoorzitter Leonie Willemsen.

‘Ondermijnende criminaliteit is een sluipend gif dat in organisaties kan binnendringen’

Leonie Willemsen, programmamanager Ondermijning bij de gemeente Tilburg vervolgde haar verhaal met een korte toelichting op de aanpak van ondermijning bij de gemeente Tilburg. ‘Het is een duidelijk signaal dat ondermijning aan het verharden is’. Waarbij werd verwezen naar de recente schietpartijen die impact hebben op veiligheidsgevoelens en de bestuurlijke agenda.

Het Programma Ondermijning bij de gemeente Tilburg kent twee pijlers: de interne en externe pijler. De interne pijler richt zich op het weerbaar maken van de organisatie. De externe pijler richt zich op de ondernemers, bewoners en ondermijners.

De gemeente Tilburg richt zich met de wijkaanpak op de PACT-aanpak, familieaanpak en het voorkomen van jonge aanwas. De smaken zoet, zuur, zout en bitter staan binnen deze wijkaanpak centraal. Een balans tussen repressie en preventie is hierbij essentieel.

‘Je zal ook dat zoete in de wijk moeten combineren met dat zuurtje en bittertje’

Ben van der Hoeven, Programmamanager Ondermijning bij de gemeente Utrecht, ging in op de spilfunctie die de gemeente Utrecht speelt in de drugsindustrie vanwege de logistieke knooppunten die de stad kent. In de regio is een actieplan opgesteld, genaamd ‘Wie praat, die gaat’, dat zich richt op de cocaïnewereld die de jonge aanwas raakt.

Binnen de gemeente Utrecht worden drie pijlers gehanteerd: (1) weerbare stad en wijken, (2) verstoren van het criminele verhaal en (3) weerbare overheid. Ook in Utrecht wordt er geïnvesteerd op een wijkaanpak waarbij de smaken in de wijk momenteel uit balans zijn. ‘Je zal ook dat zoete in de wijk moeten combineren met dat zuurtje en bittertje’.

‘Criminelen passen zich snel aan in een veranderde situatie’

Eric van der Schild, Projectmanager Europol Financial Intelligence Public Private Partnership van Europol kreeg vervolgens het woord. Hij gaf aan dat Europol de rol heeft om te coördineren en verschillende partners bij elkaar te brengen. Een belangrijk instrument vanuit Europol is een gezamenlijke aanpak bepalen.

Europol heeft een nieuw centrum, Economic and Financial Crime Centre, gelanceerd wat leidt tot een gerichtere aanpak. Het valt hierbij op dat veel soorten criminaliteit zich niet richten op één land of één stad. Hierbij aanvullend gaf hij aan dat ‘als er een groep mensen flexibel is in een veranderde omgeving, dan zijn het de criminelen: zij passen zich snel aan in een veranderde situatie.’ Dit was ook recent te zien bij de COVID-19 uitbraak waar misbruik werd gemaakt van publieke fondsen. Vaak bleken het dezelfde spelers te zijn en maakte zij gebruik van de kwetsbaarheid van mensen.

‘Komende jaren moet de georganiseerde criminaliteit worden aangepakt’

Het woord werd overgenomen door Kris Renckens, Directeur Veiligheid van de Stad Antwerpen. Hij gaf aan dat de Haven van Antwerpen en de grensgebieden locaties zijn die opvallen vanwege de concentratie van de drugsindustrie. Als de Nederlandse overheid meer druk gaat zetten op de georganiseerde criminaliteit, wordt verwacht dat deze vorm van criminaliteit zich naar België verplaatst. In Antwerpen is daarnaast sprake van een geweldscyclus. Voor de stad Antwerpen zijn twee doelstellingen opgesteld die ingaan op het terugdringen van wat er in de Haven gebeurd en het beheersen van economische activiteiten.

België heeft met verschillende uitdagingen te maken. Dit is de overloop vanuit Nederland, informatie-uitwisseling die niet altijd mogelijk is en de wetgeving. Afgelopen jaren heeft radicalisering hoog op de agenda gestaan waardoor andere zaken naar de achtergrond zijn verschoven. Dit is merkbaar in de dagelijkse praktijk. ‘Komende jaren moet de georganiseerde criminaliteit worden aangepakt’.

Als de georganiseerde criminaliteit niet direct meer in Nederland plaatsvindt, maar de geldstromen blijven bestaan dan zal dat criminele zwarte geld worden geïnvesteerd in Nederland. En is er dus een strategisch nadeel op de wat langere termijn.

‘Nations are as weak or powerful as the stories they tell to themselves and others’

Ton Rombouts, Eerste Kamerlid CDA en voormalig burgemeester van de Gemeente ‘s-Hertogenbosch nam na de pauze het woord over. Hij zoomde in op het gedoogbeleid van drugs in Nederland. Daarnaast gaf hij aan dat het THC-gehalte sterk is toegenomen en vroeg zich af of het dan nog wel softdrugs waren.

De gevaren van drugsgebruik en de drugsindustrie worden steeds meer kenbaar gemaakt. ‘Amsterdam is de Europese draaischijf en de financiële hoofdstad van het witwassen. Het Deltaplan aanpak Ondermijning is een plan met maatregelen en middelen ter versterking van de recherche en de weerbaarheid van wijken. Hierbij worden gevoelige branches op hun verantwoordelijkheid aangesproken en kwetsbare groepen bewust gemaakt van gezondheidsrisico’s van drugs.

Na Ton Rombouts nam Frank van Summeren van RONT Management Consultants het stokje over. In een interactieve workshop nam hij de deelnemers eerst mee naar Colombia om gezamenlijk lessen te trekken uit de aanpak in Medellin. Het verbeteren van de context stond daarbij centraal; betere mobiliteit naar het centrum voor de bewoners en de inzet op technologie. Daardoor werden sociale kansen vergroot en nam de verleiding af om deel te nemen aan de drugshandel. Vervolgens gingen de deelnemers in virtuele subgroepen aan de slag met een internationale casus aan de hand van het Rijker Verantwoorden-model.

Leonie sloot het succesvolle seminar af met een aantal ‘lessons learned’ en kreeg tot slot een aantal zeer positieve reacties terug.

Het Haags Congres Bureau bedankt alle deelnemers en sprekers en hoopt hen terug te zien op een volgend seminar!

Meer leren over een geïntegreerde aanpak van ondermijning? Kom 13 november naar de geheel nieuwe editie van ons half-jaarlijks HCB Live + Online Seminar ‘De Veilige Gemeente 2020/2021 – Geïntegreerde aanpak van ondermijnende georganiseerde criminaliteit’ met oa Leonie Willemsen, Programmamanager Ondermijning Gemeente Tilburg, Freek Pecht, Eenheidscoördinator synthetische drugs, Politie Zeeland-West-Brabant en Frank van Summeren, RONT Management Consultants