01:18
29 maart 2024

Coronacrisis en fraude: vier mogelijke relaties

Coronacrisis en fraude: vier mogelijke relaties

Dr. Clarissa Meerts en Dr. Wim Huisman, ‘Coronacrisis en fraude: vier mogelijke relaties’, JV 2020-2, p. 8-18

‘Fraudsters have been very quick to adapt well-known fraud schemes to capitalise on the anxieties and fears of victims throughout the crisis. These include various types of adapted versions of telephone fraud schemes, supply scams and decontamination scams. A large number of new or adapted fraud schemes can be expected to emerge over the coming weeks [as] fraudsters will attempt to capitalise further on the anxieties of people across Europe.’

Bovenstaand citaat komt uit een persbericht op de website van Europol, waarin wordt ingegaan op de te verwachten gevolgen van de wereldwijde uitbraak van het coronavirus voor ernstige criminaliteit, waaronder fraude. In deze bijdrage zullen wij ons specifiek richten op de mogelijke relaties tussen de coronacrisis en fraude en andere financieel-economische criminaliteit.

In Huismans bijdrage aan het themanummer van Justitiële verkenningen over de kredietcrisis, ruim tien jaar geleden, legde hij de lezers een aantal scenario’s voor (Huisman 2009). Met deze scenario’s verkende hij de mogelijke causale relaties tussen de kredietcrisis en de drie onderzoeksobjecten van de criminologie: criminaliteit, criminalisering en criminaliteitsbestrijding (Van Dijk e.a. 2018). Deze relaties sluiten elkaar niet uit, omdat crisis als gevolg van criminaliteit bijvoorbeeld kan leiden tot nieuwe criminalisering, zoals in het geval van de kredietcrisis (Levi 2008). Omdat de kredietcrisis zich binnen de financiële sector voltrok, richtte Huisman zijn scenario’s op organisatiecriminaliteit (criminaliteit door en binnen wettige organisaties).

Nu, in een tijd waarin het sociale leven op ongekende wijze op zijn kop is gezet, en de coronacrisis ook wordt geassocieerd met fraude en andere financieel-economische criminaliteit, lijkt het ons waardevol om naar deze scenario’s terug te keren. De scenario’s kunnen helpen de diverse in de media gerapporteerde en met de coronacrisis geassocieerde gevallen van financieel-economische criminaliteit te ordenen en te duiden met oog op nader onderzoek en op aanpak. Door te leren van vorige crisis kunnen we een negatieve bijdrage van fraude aan de onvermijdelijke economische recessie als gevolg van de pandemie proberen te beperken. Hoewel de omstandigheden uiteraard verschillen (de kredietcrisis was immers deels veroorzaakt door fraude), is het interessant om de coronacrisis te bekijken met een ‘fraudebril’ op. De vier scenario’s waar Huisman (2009, p. 27) het over heeft zijn:

  • De crisis is (mede) veroorzaakt door gevallen van organisatiecriminaliteit.
  • De crisis leidt tot gevallen van organisatiecriminaliteit.
  • De crisis leidt tot de criminalisering van meer ondernemingsgedrag.
  • Door de crisis zal meer organisatiecriminaliteit aan het licht komen.

In het navolgende zullen wij ingaan op deze vier scenario’s. Wij passen bovenstaande scenario’s enigszins aan, door ons te richten op financieel-economische criminaliteit in plaats van (alleen) op organisatiecriminaliteit.

Lees verder via bjutijdschriften.nl

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *