Boeven vangen Een onderzoek naar proactief politieoptreden

Voor het eerst is in een grootschalig onderzoek vanuit de dagelijkse politiepraktijk gekeken naar de manier waarop politieagenten mogelijke overtreders op straat selecteren en staandehouden voor proactieve controles. Dit zijn controles op eigen initiatief van de politie. Uit het onderzoek van Twynstra Gudde blijkt dat etnische minderheden relatief zijn oververtegenwoordigd in de controles. Voor deze oververtegenwoordiging bestaat niet altijd een objectieve rechtvaardiging. Etnisch profileren komt dus voor. Het zijn echter niet alleen etnische minderheden die door de politie worden geprofileerd. Ook burgers die behoren tot de etnische meerderheid worden geprofileerd bij de uitvoering van proactieve controles. Het profileren van burgers past binnen het professionele frame van politieagenten dat kan worden samengevat als ‘boeven vangen’ en wordt tevens bewust en onbewust aangemoedigd door het politie- en veiligheidsbeleid. Het disproportioneel vaak controleren van etnische minderheden is mede daardoor niet eenvoudig te veranderen.

Het proactieve optreden van politieagenten is sinds enkele jaren onderwerp van maatschappelijke kritiek. Deze kritiek houdt verband met de vaak gedane, maar gebrekkig onderbouwde, stelling dat de politie etnisch profileert. Van etnisch profileren is sprake wanneer burgers op grond van hun zichtbare etnische achtergrond en/of huidskleur disproportioneel worden staande gehouden, zonder dat daar een objectieve en redelijke rechtvaardiging voor bestaat. Onderzoekers van Twynstra Gudde hebben het proactief politieoptreden kwantitatief en kwalitatief in kaart gebracht door in totaal dertig diensten mee te draaien in vier basisteams. Het proactief politieoptreden is zo volledig mogelijk in kaart gebracht: van selecties uit het straatbeeld – via staandehoudingen en de bejegening – tot de opbrengsten van het proactieve optreden.

Lees verder via Politie en Wetenschap –  Boeven vangen