Vijftig jaar links extremisme onderzocht: ‘Coulante aanpak heeft positief effect’

Na een carrière van tientallen jaren bij inlichtingendiensten, had Berrie Hanselman ‘gewoon’ met pensioen kunnen gaan, maar dat deed hij niet. De Achterhoeker besloot door te gaan en zelfs te promoveren op zijn onderwerp: links extremisme. Een kijkje in het leven van de linkse activist die geweld niet schuwt, is nog niet zo makkelijk.

Er was dus amper zicht op extremisten. Hoe heb je het onderzoek kunnen uitvoeren?
‘Uit angst dat informatie terechtkomt bij politie en inlichtingendiensten, weigeren extremisten te praten met wetenschappers en journalisten. Zelf heb ik lang voor de dienst onderzoek naar links extremisme gedaan, dus ik wist dat het materiaal er was – een bevoorrechte positie dus. Ik heb voor mijn onderzoek gekozen voor een specifieke aanvliegroute; het materiaal heb ik verkregen via Woo-verzoeken. Het eerste dat ik in handen kreeg was mijn eigen – eerdere – onderzoek naar de extreemlinkse beweging in de jaren 80 en 90. Met weggelakte namen van de extremisten, maar gelukkig heb ik een goed geheugen.’

Dat eigen onderzoek, waar ging het destijds over?
‘De dienst vroeg of ik een notitie – het werd een interne publicatie – kon schrijven of we nog wel door moesten gaan met onderzoek naar linksextremisme. Dat was na de rustig verlopen EU-top in Amsterdam in 1997. Er waren wel 500 man gearresteerd, maar die waren na een dag weer vrij. Ik kon concluderen dat voor de toekomst met name het antiasielbeleid, antiglobalisering, antifascisme en het milieuextremisme van belang zouden worden. Circa 2000 zie je dat er meer focus komt op single issues. Daarvoor hield de beweging zich overal mee bezig.’

Je onderzocht ook het gewelddadige deel van de dierenrechtenbeweging.
‘Dierenrechten hebben helemaal niks met een politieke stroming te maken, maar met name met emotie. Via de politieke weg zijn er heel moeilijk dierenrechten af te dwingen, dus dat moet dan op een andere manier, zoals brandstichtingen. Je hebt linkse clubs voor de dieren, maar er was ook een extreemrechtse club. Wat wel komisch was, is dat ze elkaar op straat aanvlogen, terwijl ze voor hetzelfde doel daar stonden. Links vond rechts een stelletje fascisten en racisten en links wenste zonder een politieke agenda te strijden. Terwijl ze natuurlijk een uiterst linkse agenda hadden.’

Lees verder via universiteitleiden.nl