Veel inhoudelijke vragen bij online werkbijeenkomst AVS over NPO

Vrijdagmorgen 28 mei konden po- en vo-schoolleiders tijdens de online werkbijeenkomst van de AVS vragen stellen over het Nationaal Programma Onderwijs (NPO). Hier werd gretig gebruik van gemaakt. De bijeenkomst was gebaseerd op de webinar NPO ‘Naar een haalbaar, gedragen en duurzaam plan’ waarin Anje Ros (Fontys Hogescholen) en Loes van Wessum (Windesheim) tips geven om tot een haalbaar, gedragen en duurzaam NPO-plan te komen.

AVS-voorzitter Petra van Haren opende het webinar. “In het voorjaar was er ineens een groot bedrag, maar zag het veld ook de beperkte tijd. De eerste reactie van scholen was dan ook: wat moeten we hiermee? Hierin komt nu een kanteling. Scholen gaan zich richten op wat ze nu nodig hebben. En dit moet iets zijn dat langer doorwerkt dan twee jaar.”

Femke Bink van OCW geeft en korte presentatie rondom de actualiteit rond het NPO. “Het uitgangspunt is dat de regie bij de school ligt. Het begint bij de behoefte van de leerlingen. Vanuit analyse werk je naar de doelen en kies je een interventie. Het is belangrijk in dialoog te gaan met leraren, ondersteuners, ouders en zorgpartners. Je kunt ook samenwerken binnen je bestuur of bovenbestuurlijk. Om een gedragen plan te krijgen moet de MR (soms ook GMR) instemmen met het schoolprogramma.” Ze deelt onder andere het Helpdesk-telefoonnummer voor scholen: (0800) 424 04 24. (Zie de link naar de presentatie hieronder)

Na de twee inleidingen gingen de deelnemers uiteen in twee keer twee breakout-rooms. Zij konden kiezen uit de breakout-rooms ‘duurzaam een haalbaar plan’ (olv Anje Ros en Petra van Haren), ‘draagvlak en betrokkenheid’ (olv Loes van Wessum) en ‘praktische NPO-vragen’ (olv Femke Bink en AVS-adviseur Paul van Lent).

Breakout-room ‘duurzaam een haalbaar plan’
In de breakout-room ‘duurzaam een haalbaar plan’ onder leiding van Anje Ros (Lector Goed leraarschap, Goed leiderschap, Fontys Hogescholen) konden deelnemers vragen stellen over de wijze waarop je ervoor kunt zorgen dat het plan haalbaar is, hoe je rekening kunt houden met het tijdsaspect en hoe je hierbij een onderzoeksmatige aanpak kan hanteren. Anje Ros: “Via je kwaliteitszorgcyclus en je schoolplan kun je al de speerpunten vinden waarmee je aan de slag wilt. Ga niet te snel over tot iets nieuws, maar versterk wat je al doet. De menukaart dient als inspiratie, maar volg je eigen schoolplan.” Ook komt aan de orde dat de middelen er voor twee jaar komen. Hoe pak je dat aan? “Zet de middelen bijvoorbeeld in om de expertise van leraren te verbeteren. Kies niet iets wat voortdurend, ook na twee jaar, extra handen vraagt.” Een deelnemer benadrukt dat het erg jammer is dat er (nog) geen structureel geld vrijkomt. Petra van Haren: “Dit is een geluid dat breed uit de sector komt. Is het tijdspad niet te kort? In juni is pas de informatie compleet, dan moet ook de einddatum verschoven worden. Dit heeft de AVS al bij OCW en de Tweede Kamer neergelegd.” Ook is er in de chat een vraag over de diverse doelen die door elkaar lopen (achterstanden wegwerken, welbevinden verbeteren, kwaliteitsverbetering). “Klopt het dat we die doelen zo breed kunnen zien?” Van Haren (in de chat): “Ja, je mag de doelen breed zien. Wel goed onderbouwen vanuit de analyse en heldere doelen erbij.”

Breakout-room ‘draagvlak en betrokkenheid’
In de breakout-room ‘draagvlak en betrokkenheid’ van Loes van Wessum, associate lector Leiderschap in Onderwijs en Opvoeding bij Windesheim, konden deelnemers vragen stellen over de wijze waarop je ervoor kunt zorgen dat je voor het NPO-plan gebruikmaakt van de expertise van het team. Loes van Wessum: “Gebruik de incidentele middelen als kwaliteitsimpuls. Wat heb je nodig op korte termijn? Denk bijvoorbeeld aan het inrichten van een zomerschool. Als je expertise inhuurt, benut die dan voor de schoolontwikkeling, ook na 2 jaar. Leraren kunnen bijvoorbeeld samen klassenconsultaties doen. Het train-de-trainer concept.” Ook geeft Van Wessum aan dat je een kleine interventie kan uitproberen, met een leerling en een andere collega samen. “Dan leer je onderzoeksmatig te werken.” Ze benadrukt dat het belangrijk is samen, met elkaar, het gesprek aan te gaan over het NPO. “Maak de analyse samen. Wat is er op onze school nodig? Wat willen we over twee jaar gerealiseerd hebben? En daarna?” Het voordeel hiervan is dat er bij leraren eigenaarschap ontstaat. Dan volgt de vraag van een deelnemer: wat vraagt dit van de schoolleider? “Creëer vertrouwen in het team. En schep een cultuur waar leraren het normaal vinden dat ze problemen niet in hun eentje hoeven op te lossen. Maak dit bespreekbaar. Deel inhoudelijke onderwerpen, succesvolle ervaringen en expertise met elkaar. En probeer vooral uit!”, aldus Van Wessum.

In de plenaire afsluiting geeft Van Haren aan: “De focus gaat in eerste instantie vooral naar leerlingen. Maar kijk ook naar wat leerkrachten en jijzelf nodig hebben. Voor de schoolleider is het een uitdaging na de zomer hoe deze nieuwe situatie, met planvorming en na deze intensieve coronatijd, op te pakken. Het is een cultuur- en mentaliteitsvraagstuk.“

Lees verder via avs.nl

Meer leren van Thecla Goossens, Loes van Wessum en Bregje Spijkerman over leiderschap? Kom naar de HCB Seminarreeks ‘Leiderschap in Kinderopvang, Basisonderwijs en IKC’ die start op 13 oktober.