Onder uitbuiting wordt verstaan mensen, vrijwillig of niet vrijwillig, laten werken en daar van profiteren, door de inkomsten af te nemen en ze onder mensonterende omstandigheden te laten werken. Dit kan gepaard gaan met dwang, geweld, chantage en misleiding. Bij vrouwen die in de prostitutie gedwongen worden speelt geweld vaak een rol.
Aanwijzingen voor arbeidsuitbuiting
Arbeidsuitbuiting komt in alle sectoren voor. Het gaat altijd om kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt. Bovendien hebben deze situaties veelal een internationaal karakter. Dwang, geweld, dreiging, afpersing, fraude en misleiding spelen vaak een rol. Waar mogelijk treedt de Inspectie SZW zelf op als zij aanwijzingen voor uitbuiting constateert.
Situaties waarin werknemers worden uitgebuit zijn vaak te herkennen. Aanwijzingen zijn onder andere wanneer werknemers:
- gevaarlijk en ongezond werk moeten doen;
- lange werkdagen moeten maken;
- te weinig betaald krijgen, niet uitbetaald worden of hun betaling uitgesteld wordt;
- niet kunnen beschikken over hun eigen paspoort;
- met valse beloften naar Nederland worden gehaald;
- worden mishandeld, gechanteerd, gedwongen of bedreigd;
- een hoge schuld aan de werkgever moeten afbetalen;
- niet kunnen beschikken over het geld op hun eigen bankrekening;
- zwart betaald worden, of niet verzekerd zijn tegen bijvoorbeeld ongevallen;
- in een bedrijfspand of op het bedrijfsterrein wonen, of anderszins slecht zijn gehuisvest;
- niet op de hoogte zijn van hun verblijfsadres;
- op andere manieren onder druk worden gezet.
- Nationaal Rapporteur – Nieuwe trends in mensenhandel: een krachtige aanpak nodig
- Ministerie V&J – Handleiding voor deskundigen op het gebied van multidisciplinaire samenwerking tegen mensenhandel voor arbeidsuitbuiting
- SBO – Voorkom mensenhandel en uitbuiting
- Wegwijzer Mensenhandel
- Sociale Vraagstukken – Afgestudeerde stagiairs worden uitgebuit
- HetCCVC – Arbeidsuitbuiting
- Mensenhandel.nl – Uitbuiting
- Inspectie SZW – Eerlijk werk Arbeidsuitbuiting en mensenhandel
- SBO – Vrijspel voor uitbuiters
- Nationaal Rapporteur – Gedwongen arbeid, iedereen heeft een rol bij het tegengaan van gedwongen arbeid
- Politie – Mensenhandel en Mensensmokkel