Toenemende onrust leidt tot een negatieve spiraal en polarisatie.

Zijn we op weg naar een samenleving die wordt geregeerd door angst en boosheid in plaats van sympathie, samenwerking en constructieve dialoog?

Steeds weer zien we uitingen van extreem gedrag en inname van extreme standpunten. Agressief gedrag kan worden gesublimeerd in races of extreme spelletjes, maar vindt ook een uitweg in scheldpartijen op internet, verdachtmakingen door politieke leiders zoals Wilders, Trump of organisaties zoals Geen Stijl, beschuldigingen en oproepen tot geweld door leiders zoals Poetin of Erdogan, en er vindt ook fysiek geweld plaats bij organisaties zoals IS, extreem links of extreem rechts. Het lijkt erop dat de redelijkheid het verliest. Oproepen van mensen zoals Merkel, Obama of Paus Franciscus lijken aan dovemansoren gericht. En het goede en mooie wat we voor elkaar doen of met elkaar delen krijgt geen aandacht. Zit er diep in ons allen een bron van geweld en oorlogsenthousiasme, die aangewakkerd kan worden door een beroep te doen op gevoelens van liefde voor de eigen “stam”, vaderlandsliefde of geloofsovertuiging? De geschiedenis wijst uit dat mensen in staat zijn om anderen genadeloos pijn te doen en te beschadigen als het voor de zogenaamde goede zaak is, of als het om echt of gefingeerd zelfbehoud gaat.

Angst of een redelijk perspectief

Zijn we diep van binnen bang voor al het vreemde,een veelheid van vaak gewelddadige informatie, dat op ons afkomt of dreigt af te komen? Vrezen we dat het nieuwe ons leven zal verstoren? Zijn we diep van binnen gekrenkte wezens die van zich afbijten, of wanen we ons goden in onze eigen wereld, die hun macht kunnen aanwenden om alles wat niet welgevallig is af te straffen.

Vreemd is wel dat de democratische en dialogische verworvenheden die in de tweede helft van de vorige eeuw zo werden gekoesterd nu erg onder druk staan, grijpen de roeptoeders en radicalen de macht . Het open en redelijk debat lijkt plaats gemaakt te hebben voor handelen en maken van keuzes op basis van onderbuikgevoelens en gekrengde emoties. Denk aan de Brexit, Oekraine, de aanvraag van allerlei referenda; het zijn acties die zonder veel rationele basis worden gevoerd. Het plan B ontbreekt maar al te vaak. De onderbouwing van zulke acties is even weinig wetenschappelijk als de acties van IS, al zijn de laatste natuurlijk wel veel extremer. Maar alle genoemde acties gaan uit van onderbuikgevoelens, de angst dat de zaken ons boven hToenemende onrust leidt tot een negatieve spiraal en polarisatie.

et hoofd groeien, of het gevoel dat we een beroep moeten doen op een vermeende krachtige nieuwe autoriteit die ons met populisme of harde represailles denkt te kunnen helpen.

De vraag is of er nu en in de toekomst nog ruimte is voor bemiddelende leiders of politici, zoals Merkel, Dijsselbloem of Obama, die ons kunnen behoeden voor al te drastische en draconische maatregelen die de harde leiders voorstaan. Als de bemiddelende leiders onvoldoende steun bij de achterban vinden dan bestaat het risico dat we afstevenen op nieuwe, ernstige conflicten waardoor de kloof tussen groepen toeneemt en de kans op oorlog toeneemt. Het is nog maar 100jaar geleden toen er in 1914 heel Europa ondergedompeld werd in een euforisch oorlogs enthousiasme ( Wibaut Kieft) waarbij ideologen en demagogische leiders een hele generatie jonge mannen liet afslachten aan het front. Er valt de komende maanden best wat te kiezen!

Raf Daenen PvdA wethouder 0646298931