Toekomstbestendige hulp voor getroffenen toeslagenaffaire

De afgelopen jaren is gebleken dat de brede ondersteuning voor ouders en kinderen een essentieel onderdeel is in hun herstel en het kunnen maken van een nieuwe start.

Gemeenten vinden het cruciaal dat alle getroffenen – (mogelijk) gedupeerden ouders, hun kinderen, erkend ex-toeslagpartners en nabestaanden- nu en in de toekomst gebruik kunnen maken van de brede ondersteuning. Het afgelopen kwartaal is samen met ouders, gemeenten, de VNG, stakeholders, het ministerie van SZW en het ministerie van Financiën verkend wat de voornaamste knelpunten zijn en hoe de brede ondersteuning voor ouders en jongeren kan worden bestendigd. In de vandaag verschenen 17e voortgangsrapportage hersteloperatie toeslagen worden de uitkomsten van deze verkenning en de uitgangspunten voor een toekomstbestendige brede ondersteuning gepresenteerd.

Ouders, gemeenten en het rijk signaleren dat de brede ondersteuning onder druk staat. Het financieel herstel duurt lang en meer (mogelijk) gedupeerden hebben zich gemeld dan verwacht. Ouders en jongeren ervaren verschillen in de brede ondersteuning en hebben soms te maken met wachttijden. Zij geven aan behoefte te hebben aan duidelijkheid over de opbouw en looptijd van de brede ondersteuning.

Gemeenten signaleren dat de lange duur van de afhandeling van het financieel herstelproces bij hen leidt tot veel, terugkerende en complexe hulpvragen. Verder merken gemeenten op dat zij niet toekomen aan de echte hulpvraag van ouders en kinderen, doordat het gesprek vaak gaat over materiële verstrekkingen. Daardoor krijgen niet alle ouders, hun kinderen en andere getroffenen tijdig de hulp die ze zoeken.

Uitgangspunten toekomstbestendige brede ondersteuning
Een simpele, optimale oplossing voor de gesignaleerde knelpunten is niet voorhanden. Doorgaan op de ingeslagen weg is ook niet wenselijk. Gezamenlijk is verkend hoe meer duidelijkheid kan worden geboden aan getroffenen en de gesignaleerde knelpunten kunnen worden ondervangen, zodat de brede ondersteuning toekomstbestendig kan worden ingericht. Daarbij is het uitgangspunt dat ouders, hun kinderen en andere getroffenen tijdig en passend hulp (brede ondersteuning) krijgen. Dat zij weten of, en zo ja welke, materiële verstrekkingen zij ontvangen als die nodig zijn voor het kunnen maken van een nieuwe start en hoelang de brede ondersteuning maximaal duurt. Op basis van deze uitgangspunten wordt de komende periode gezamenlijk regelgeving uitgewerkt om te komen tot een toekomstbestendige brede ondersteuning. Dat doen we langs de volgende uitgangspunten:

• Brede ondersteuning blijft hulp op maat voor ouders, hun kinderen, erkend ex-toeslagpartners en nabestaanden. Op die manier blijft de individuele situatie en specifieke ondersteuningsbehoefte voor gemeenten leidend voor inzet van de hulp. Gemeenten blijven hiermee de mogelijkheid houden om maatwerk te bieden. Inherent hieraan is dat ook bepaalde verschillen in ondersteuning blijven bestaan. De situatie van iedere ouder, jongere, erkend ex-toeslagpartner en nabestaande is anders en dus ook de behoefte. De geboden hulp wordt altijd (verplicht) opgenomen in een gemotiveerd plan van aanpak;
• Er wordt duidelijkheid geboden rondom het verstrekken van materiële voorzieningen –spullen- binnen de brede ondersteuning. Door binnen een termijn van een halfjaar na het eerste gesprek te bepalen welke materiële verstrekkingen onderdeel zijn van het plan van aanpak en nodig zijn voor het kunnen maken van een nieuwe start;
• Er wordt duidelijkheid geboden over het afronden van de brede ondersteuning zodra ouder, jongere, erkend ex-toeslagpartner of nabestaande een nieuwe start heeft kunnen maken, maar in ieder geval binnen 2 jaar na het formeel vaststellen van het plan van aanpak (het beschikkingsmoment);
• Gemeenten zien dat de psychosociale problemen en traumaverwerking van gedupeerde ouders en kinderen gespecialiseerde expertise en capaciteit vergt. De komende periode wordt daarom op landelijk niveau onderzocht of er mogelijkheden zijn om gespecialiseerde expertise en hulpverlening aanvullend landelijk te organiseren voor de doelgroep.

Lees verder via vng.nl