Technologische hulpmiddelen bij toezicht op delinquenten in de samenleving

Dr. Katy de Kogel, ‘Technologische hulpmiddelen bij toezicht op delinquenten in de samenleving’, JV 2019-3, p. 78-95

Toezicht in de samenleving op volwassen delinquenten kan plaatsvinden binnen verschillende juridische modaliteiten (Boone e.a. 2016). Eén belangrijke categorie is toezicht in het kader van voorwaardelijke invrijheidstelling bij een gevangenisstraf of maatregel (bijvoorbeeld tbs). Een andere belangrijke categorie is toezicht opgelegd als onderdeel van een voorwaardelijke straf of maatregel. De reclassering is verantwoordelijk voor het toezicht. Het toezicht wordt veelal ook uitgevoerd door de reclassering, maar er kunnen ook andere instanties bij betrokken zijn, zoals forensisch psychiatrische (poli)klinieken.

Het toezicht kan verschillende inhoudelijke componenten omvatten. Een veelgemaakt onderscheid daarbij is dat tussen elementen van monitoring en control enerzijds en begeleiding, rehabilitatie en zorg/behandeling anderzijds (De Kogel & Nagtegaal 2008). Toezichtprogramma’s voor volwassen delinquenten kunnen aanzienlijk verschillen wat betreft de combinatie van verschillende toezichtelementen.

Er is enig bewijs voor de effectiviteit in termen van recidivevermindering van toezichtprogramma’s die naast controle-elementen, zoals het monitoren van gedrag en bewegingen, óók bestaan uit rehabilitatieve componenten, zoals praktische begeleiding, zorg en vaardigheidstrainingen (De Kogel & Nagtegaal 2008). Voor vermindering van recidive door pure supervisie is niet of nauwelijks bewijs, maar voor recidivereductie door de combinatie van supervisie en rehabilitatie wel (o.a. Lipsey & Cullen 2007).

Hoe kunnen technologische hulpmiddelen bijdragen aan de supervisie- en rehabilitatiefuncties van het toezicht op delinquenten in de maatschappij? Globaal worden technologische hulpmiddelen bij toezicht wel uitgesplitst in zogeheten ‘eerste generatie’ (gps-tracking) en ‘tweede generatie’ (smartphone- en sensortechnologie) hulpmiddelen (Pattavina 2009; Corbett & Pattavina 2015). Hierna wordt besproken wat globaal bekend is over de effectiviteit en veronderstelde werkingsmechanismen van de eerste generatie technische hulpmiddelen. Vervolgens wordt verkend welke meerwaarde de tweede generatie technische hulpmiddelen kunnen hebben en op welke mechanismen ze zouden kunnen aansluiten. Welke nieuwe ontwikkelingen zijn er en wat zijn mogelijke belovende perspectieven daarbij voor de praktijk? Met welke aandachtspunten moeten we rekening houden?

Lees verder via bjutijdschriften.nl

Dr. Meike Bokhorst en Prof. dr. Lisette van der Hel zijn de keynotespeakers tijdens de geheel nieuwe HCB Studiedag ‘Toezichtstrategieën in de praktijk 2020’ die online plaatsvindt op 2 december 2020 vanuit het Koninklijk Instituut Van Ingenieurs. Georganiseerd door het Haags Congres Bureau.

Meer leren over Tools in Toezicht? Volg 10 november online de nieuwe editie van het Nieuwspoort Seminar Toezicht in Transitie van het Haags Congres Bureau. Met praktijkbijdragen door oa Dr. Katy de Kogel over het toezicht met technologie op delinquenten.