Sociaal wenselijk gedrag

Eerlijk verdeeld, persoonlijk verantwoordelijk en Sociaal ondersteund. Geert Wilders en zijn PVV, zijn niet bereid om verantwoordelijkheid te nemen. Er wordt de gemakkelijke weg gekozen van het wijzen naar anderen, maar dat vermindert niet het gevoel van onvrede dat voortkomt uit zichzelf tekort gedaan voelen. Als mensen niet bereid zijn om zelf in de spiegel te kijken veranderen de sociale verhoudingen niet. Waarom zouden anderen minder recht hebben op voorzieningen of levensruimte, dan iemand zich een autochtone, achtergestelde Nederlander voelt? Er zijn Nederlanders die het objectief niet slecht hebben, maar toch klagen, omdat zij altijd anderen kennen die het in hun ogen veel beter hebben, of die worden voorgetrokken. Intussen zijn deze mensen niet bereid om zelf een stapje extra te zetten, en ze hebben altijd argumenten bij de hand waarom ze niets aan hun eigen situatie kunnen of hoeven te veranderen. Deze mensen zijn in alle bevolkingslagen te vinden, bij autochtonen en allochtonen. De een vindt dat hij niet in de samenleving aan de bak komt omdat hij te oud is, of omdat anderen zijn baan inpikken, de ander omdat zij altijd wordt gediscrimineerd wegens huidskleur, sekse, levensovertuiging of taalgebruik, de derde omdat hij geen zin heeft om op onregelmatige tijden aan de slag te gaan. Sommige mensen wentelen zich in de slachtofferrol. De overheid, de banken, het grootkapitaal, het onderwijs, de hulpverleners, de familie, enz., krijgen de schuld van hun ellende. We hebben als mens de neiging om succes aan onszelf toe te schrijven, maar de oorzaak van falen leggen we graag bij een ander.

Er zijn mensen die het geluk hebben dat ze onder een gunstig gesternte zijn geboren, in een land met ruime voorzieningen, met een knap uiterlijk en een goed stel hersens, met ouders die rijk, zorgzaam en stimulerend zijn, in een huis met veel ruimte en faciliteiten, met veel financiële ondersteuning, enz.  Die personen hebben meer kans op succes. Anderzijds zijn er genoeg voorbeelden van mensen die onder beroerde omstandigheden opgroeien, maar door eigen motivatie, een positieve levensinstelling, en hard werken maatschappelijk veel bereiken.

Is er reden om te klagen dat de een meer kansen krijgt dan de ander? Als samenleving hebben we de plicht om iedereen de kans te bieden op een goede positie in de maatschappij. Van mensen die het al heel goed hebben vragen we daarom meer bijdrage dan van mensen die de eindjes aan elkaar moeten knopen. Maar als individu kunnen we aan het feit dat we nu eenmaal hier geboren zijn niet het recht ontlenen dat anderen er voor moeten zorgen dat al onze behoeften worden vervuld, zonder dat we daar een tegenprestatie voor leveren. We hebben de plicht de geboden kansen grijpen. Tenslotte zijn we de regisseur van ons eigen bestaan en mederegisseur van het bestaan van anderen. Wie voortdurend de geboden kansen en aangeboden hulp laat liggen moet er zich niet over verwonderen dat men op een gegeven moment alleen komt te staan.

Het wezen van de sociale democratie is dat we ieder een gelijke kans willen geven om een goed en gelukkig leven te leiden, waarop men met trots en vrede kan terugkijken. Dat betekent ook dat we individuen aanspreken op hun verantwoordelijkheid om samen met anderen actief iets goeds van het leven te maken. Ook als het leven je niet altijd goed gezind is, maar de handen uit de mouwen en de blik vooruit. Geen gezeur over elite de kloof tussen mensen die het goed hebben en mensen die minder gefortuneerd zijn, gebruiken voor politiek gewin, maar samen optrekken verantwoordelijkheid nemen, kansen bieden en elkaar bijstaan dat is wat het samenleven de moeite waard maakt.

Raf Daenen