Protest vervult een vitale rol. Het houdt overheden scherp op de meerstemmigheid in de samenleving en maakt duidelijk waar grenzen liggen of worden overschreden. Iedereen mag protesteren, zolang dat vreedzaam gebeurt. Overheden moeten dat grondrecht beschermen en protest mogelijk maken. Ongeacht van welke politieke kleur iemand is. Ongeacht of iemand migratie, klimaat, vrede, of bestaanszekerheid het belangrijkste thema vindt om voor op te komen.
De wereld is vol ongelijk(waardig)heid, discriminatie, racisme, oorlog, onzekerheid. Het wordt op nogal wat plekken niet almaar mooier en beter. Voor veel mensen is protesteren belangrijker dan ooit, omdat in hun ogen rechtvaardigheid en eerlijk verdelen op het spel staan. Protesten zijn scherp en hard geworden. Demonstranten zoeken de grenzen op van wat nog ‘vreedzaam’ kan. Of ze maken bewust de keuze om die grenzen te overschrijden, omdat in hun ogen het doel de middelen heiligt.
Er zijn voorbeelden genoeg van protesten en demonstraties die uitmonden in rellen. Sommigen zeggen dat de coronapandemie daar een rol in heeft gespeeld. Anderen wijzen op de werking van sociale media als aanjager, mobilisator en katalysator. Hoe de escalatie van protest precies in elkaar steekt, verschilt van geval tot geval.
Twee ontwikkelingen: the Onlife en ‘hard’ overheidsoptreden
Twee actuele ontwikkelingen zijn belangrijk. De ene ontwikkeling is dat sociale media het speelveld wel degelijk veranderen. Uit de hand gelopen protest verloopt steeds vaker via decentrale online netwerken: mensen met uiteenlopende achtergronden, die elkaar op overlappende online plekken tegenkomen. Ze herkennen elkaars boosheid en recyclen elkaars slogans en gedrag. Er zijn geen formele leiders in die netwerken. De spark komt van influencers, die zich gesteund weten door mensen met politiek of maatschappelijk gezag, die de rellen niet afkeuren en het eigenlijk wel eens zijn met de diepliggende oorzaken.
De andere ontwikkeling is, dat overheden, vrijwel overal in Europa en daarbuiten, zich scherp en hard tegenover protest opstellen. Tegen rellen optreden, vernielingen en geweld afkeuren, oproepen tot racisme, online stalking of erger aanpakken – dat is legitiem overheidshandelen. Maar protesteren moeilijker maken, demonstranten criminaliseren of straffen, vrijheden inperken – dat gaat te ver. Ook in Nederland is dat de laatste jaren aan de orde, zoals Amnesty International onlangs nog heeft gerapporteerd.
Lees verder via emma.nl
Meer horen van Hans Moors over omgaan met demonstraties en protesten? Kom dan naar de HCB Seminarreeks Topsprekers in Veiligheid 2025, die plaatsvindt op 1 oktober, 12 november en 26 november. Met drie middagsessies die diverse thema’s behandelen, waaronder: Jeugdcriminaliteit, Artificial Intelligence (AI) en omgaan met personen met onbegrepen gedrag. Kijk voor meer informatie en inschrijving op haagscongresbureau.nl. Met onder andere Hans Moors (partner van EMMA), Dr. Evelyn Heynen (universitair docent Klinische kinder- en jeugdpsychologie Open Universiteit), Michael Kowalski (hoogleraar Applied Ethics in Intelligence and Security) en Dr. Ruben Timmerman (onderzoeker Erasmus Universiteit Rotterdam).
De effectiviteit van morele gedragsinterventies bij jeugdige delinquenten
Gegevens van duizenden klanten gestolen bij hack glasvezelbedrijf DELTA Fiber
Liefde als lokaas: inzicht in scams
