Op weg naar meer samenwerking in de witwasbestrijding

Steven Maijoor

Ik noem even een paar voorbeelden uit de praktijk van Nederland drugsland. In de eerste helft van 2023 werd 25 ton cocaïne in de haven van Rotterdam in beslag genomen. In juli van dat jaar werd in één drugsvangst meer dan 8 ton cocaïne in beslag genomen. De omzet van die 25 ton cocaïne komt in de buurt van de 1,5 miljard euro. Ongeveer evenveel als de omzet van de hele Nederlandse videogame-industrie over 2023. Dat zijn heftige getallen. En de strijd tegen de georganiseerde criminaliteit is ook heftig. De voorbeelden die ik net noemde komen uit de drugscriminaliteit, maar het gaat net zo goed om belastingfraude, beleggingsfraude en corruptiezaken. De beslagleggingen laten zien dat de opsporing goed werk verricht. De FIOD speelt daarin al jaren een cruciale rol. Tegelijk geeft het aan dat Nederland, als open handelsland met een grote haven, aantrekkelijk is voor drugscriminelen en andere misdaadprofessionals. Dat geldt daarmee ook voor de Nederlandse financiële sector. Want de mogelijkheid om crimineel geld wit te wassen zorgt er voor een belangrijk deel voor dat misdaad loont. De georganiseerde misdaad ondermijnt onze samenleving. En de grote bedragen aan crimineel geld ondermijnen het vertrouwen van Nederlanders in het financiële stelsel.

Het is geen toeval dat de nieuwe National Risk Assessment Witwassen (NRA) 2023 juist een groot aantal witwasdreigingen in de financiële sector identificeert. De NRA gaat over de vraag wat de grootste witwasdreigingen zijn. Het valt mij op dat van de 18 in totaal, ongeveer de helft over de Nederlandse financiële sector gaat. Dat is veel en geeft het beeld dat witwassen echt niet alleen via Dubai in contanten loopt. Daarom is witwasbestrijding door de financiële sector een essentieel onderdeel van de strijd tegen de georganiseerde misdaad. En daarom is het zo belangrijk dat we die witwasbestrijding met volle kracht voortzetten. Dat is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van ons allemaal. Publieke en private partijen. Opsporingsinstanties en toezichthouders. Wetgevers en uitvoerders.

Financiële instellingen hebben een bijzondere verantwoordelijkheid, omdat het financiële stelsel kwetsbaar is voor het faciliteren van witwassen. De rol van banken als poortwachters van dat financiële stelsel is essentieel om het risico van witwassen te verkleinen door criminelen geen toegang te verlenen tot financiële dienstverlening. Het besef van die belangrijke rol en de wettelijke verplichtingen die dat met zich mee brengt is in de loop van de jaren gegroeid. We komen van ver. De Nederlandsche Bank, afgekort DNB en het Openbaar Ministerie hebben de afgelopen jaren regelmatig handhavend moeten optreden omdat sommige instellingen hun poortwachtersrol onvoldoende vervulden. Sindsdien zien we dat veel instellingen hun inspanningen aanzienlijk hebben vergroot. De witwasbestrijding is daardoor flink verbeterd. Instellingen kennen hun klanten beter en hebben meer zicht op de risico’s.

Lees verder via riskcompliance.nl