Impressie HCB Cursus ‘Aanpak bijzondere doelgroepen & kwetsbare gebieden 2022’

Op 24 juni vond de laatste bijeenkomst van de HCB Cursus ‘Aanpak bijzondere doelgroepen & kwetsbare gebieden 2022’ plaats. Maartje Vis van VL-Nieuws ging luisteren.

Frank van Summeren, hoofddocent op deze HCB Cursus, verzorgde het programma van deze dag waarbij het volgende vraagstuk centraal stond: Hoe kom je met alle betrokken partijen tot een integrale aanpak van complexe problematiek bij bijzondere doelgroepen en/of kwetsbare gebieden? Wat echter bleek, is dat de eigen kijk van alle verschillende professionals het tot stand brengen van de integrale aanpak kan belemmeren.

Botsing van de partijen
Iedere hulpinstantie die betrokken is bij het oplossen van een casus, kijkt hiernaar vanuit zijn eigen invalshoek. Een zorgprofessional bekijkt de problematiek vanuit een invalshoek waarbij het welzijn van de cliënt centraal staat. De politie bekijkt de problematiek weer vanuit een invalshoek waarbij gefocust wordt op de veiligheid. De verschillen in perspectieven kunnen tot botsing van de partijen leiden.

De werkwijzen en belangen van de professionals moeten op elkaar worden afgestemd. Hierbij werd er ingegaan op het belang van de casus- en procesregie: Welke bevoegdheden heb je om invulling te geven aan de regierol? Hoe kun je de samenwerking tussen betrokken organisaties en professionals organiseren en regisseren? Voeren anderen ook regie en wat zijn hun verantwoordelijkheden en bevoegdheden?

Bespreking praktijkvoorbeelden en situaties
Net als bij het eerste en tweede deel van het programma, waarbij er werd ingegaan op de problematiek die speelt onder de bijzondere doelgroepen en kwetsbare gebieden, werd er volop kennis gedeeld. Aan de hand van de presentatie werden tal van praktijkvoorbeelden en situaties door de deelnemers gezamenlijk besproken.

De taken, verantwoordelijkheden, middelen en bevoegdheden van organisaties in het werkveld werden uitgebreid behandeld. Hoe ziet het speelveld van organisaties eruit rond de aanpak van complexe problematiek op het snijvlak van zorg en veiligheid? Wat zijn de doelstellingen van jouw samenwerkingspartners? Wat is de (beoogde) inbreng van de betrokken organisaties? Casus- en procesregie is onmisbaar op het moment dat er meerdere organisaties met hun bevoegdheden, verantwoordelijkheden, middelen en capaciteit essentieel zijn om tot een oplossing te komen.

Belang van casus- en procesregie
Van Summeren licht het belang van casus- en procesregie toe met de volgende situatie uit de praktijk over een gezin waarbij er sprake is van meervoudige complexe problematiek: ‘De vader komt uit detentie en keert terug in de maatschappij. De moeder wordt mishandeld door de vader. De oudste zoon zit in een problematische jeugdgroep en in de criminaliteit. De jongste zoon spijbelt veel en is onderweg naar het criminele milieu. Je hebt hierbij vier gezinsleden die in vijf verschillende overleggen besproken worden’, legt van Summeren uit. De problematiek van de vader moet bijvoorbeeld besproken worden in een overleg over nazorg na detentie en de situatie van de moeder wordt behandeld in een overleg over huiselijk geweld. ‘Omdat er meerdere overleggen zijn met verschillende partners met uiteenlopende invalshoeken, heb je al te maken met een hele complexe casus. Juist in dit soort situatie is het van belang dat iemand regie voert.’

Discussie
Naar aanleiding van de opgedane kennis, gingen de deelnemers in discussie met elkaar en uiteenlopende meningen werden gedeeld. ‘Ik ervaar dat er soms geen goede scheiding is tussen casus- en procesregie binnen de gemeente. Wat ik zie in de praktijk, is dat de casusregisseur ook de procesregisseur wordt’, zegt een deelneemster. Het samenbrengen van twee rollen die apart van elkaar horen te functioneren, kan tot problemen leiden.

Een andere deelnemer geeft ook aan achter de onafhankelijkheid te staan van de procesregisseur. Hij is echter als procesregisseur wel betrokken geweest bij taken van de casusregisseur. ‘We hebben te maken met kleinere gemeenten waar net een nieuwe openbare orde ambtenaar zit. Deze ambtenaar moet de regie voeren over een casus, maar die heeft daar geen ervaring mee. Dat zijn wel de momenten waarop je de keuze moet maken of je als procesregisseur een stap naar de materie toe zet om de casusregisseur op te leiden.’

Mooi om te zien hoe het discussiëren met elkaar tot nieuwe inzichten heeft geleid die waardevol kunnen zijn in de praktijk.

Meer leren over de omgang met bijzondere doelgroepen (arbeidsmigranten, woonwagenbewoners) en de aanpak van kwetsbare gebieden (waaronder aandachtswijken, vakantieparken, bedrijventerreinen, woonwagenlocaties en buitengebieden)? Kom naar de volgende HCB Cursus ‘Aanpak bijzondere doelgroepen en kwetsbare gebieden 2023’ die start op 17 maart 2023 in Den Haag, georganiseerd door het Haags Congres Bureau.