Dit is de prijs van zelfredzaamheid -verzorgingsstaat

In het kader van kostenbesparing heeft het kabinet maar besloten dat iedereen ‘zelfredzaam’ is tot het tegendeel bewezen is. Maar dat beleid maakt schrijnende gevallen nóg schrijnender. En drijft de kosten juist op, schrijven Albert Jan en Harry Kruiter.

We willen je graag voorstellen aan Mike.

Mike is 19. Hij komt net uit een jeugdzorginstelling, heeft geen opleiding afgerond en kan niet meer terug naar zijn ouders. Volgens hulpverleners heeft Mike een laag IQ.

Hij zoekt een woning en logeert af en toe bij vrienden. Omdat de jongen geen vaste verblijfplaats heeft, krijgt hij geen uitkering. En omdat hij geen uitkering heeft, kan hij zijn zorgverzekeringspremie niet betalen. Bovendien kan hij zonder een uitkering ook niet aan een vaste woonplek komen. Hij kan immers geen huur te betalen.

Hij werkt wel 14 uur per week, maar dat is bij lange na niet voldoende om in zijn levensonderhoud te voorzien. Uiteindelijk zijn ook zijn vrienden Mike zat. Hij belandt op straat en klopt aan bij de maatschappelijke opvang. Daar is geen plek voor Mike. De opvang zit vol. Niet veel later wordt hij verward op straat gevonden en met een psychose opgenomen in een GGZ instelling.

Mikes leven lijkt, zoals bij veel schrijnende gevallen, een aaneenschakeling van pech, maar hier zitten gewoon politieke keuzes achter. Keuzes waardoor deze 19-jarige jongen veel verder is weggezakt dan nodig, en de overheid veel meer geld moet uitgeven dan gepland.

Eerst een stukje geschiedenis. Onze verzorgingsstaat is in beginsel gebaseerd op de gedachte dat de meeste mensen niet zelfredzaam zijn. We geven 260 miljard per jaar uit, aan elkaar. In de 20e eeuw was daar de hoop aan verbonden dat we ons individueel zouden ontplooien.

Dat hebben we ook behoorlijk massaal gedaan. Met z’n allen, voor ons eigen, zouden Koot en De Bie zeggen. Onafhankelijkheid door individualisme mogelijk te maken.

Maar de kosten van dat collectieve project bleken begin deze eeuw moeilijk te betalen, of zelfs: te beheersen. De ontplooiingsindustrie bleek mensen weliswaar onafhankelijk van elkaar te maken, maar des te afhankelijker van de staat. Een staat die mensen die afhankelijkheid in toenemende mate ging verwijten.

Waar we tijdens de paarse kabinetten nog ‘klanten’ van ‘de overheid’ waren die ‘vraaggericht’ bediend zouden worden, luidde de 21e eeuw de revival van de ‘eigen verantwoordelijkheid’ in. Waar beleid onbeheersbaar of ineffectief werd, moesten burgers effectief, productief en zelfredzaam worden.

Bron: RTLZ