De wortel en de stok – Praktijklessen uit een gebiedsgerichte probleemaanpak van ondermijning

(2019). S. Mehlbaum, Y. Schoenmakers Politiekunde 92A

Samenvatting
Het structureel verbeteren van een notoire probleemstraat, die bekendstaat als criminele vrijplaats, vraagt langdurige inzet van verschillende overheidspartijen en het inzetten van een breed scala aan interventies. Dit blijkt uit onderzoek van Mehlbaum Onderzoek in opdracht van het Onderzoeksprogramma Politie en Wetenschap. Het onderzoek laat zien dat een gemotiveerd multidisciplinair team met strategische rugdekking van hun organisaties, in korte tijd veel kan bereiken. Door veel aanwezig te zijn in de buurt en regelmatig integrale controles te organiseren, verdwijnt de anonieme voedingsbodem voor criminele spelers. Interventies als stedelijke vernieuwing of het aanpakken van dubieuze pandeigenaren zijn lastiger te realiseren en vragen een lange adem. Volharding en focus op het probleemgebied zijn dan ook nodig om ook deze lange termijn interventies te bewerkstelligen.

Wat te doen met een buurt waar criminelen de overhand hebben en de overheid geen voet aan de grond krijgt? De laatste jaren werken politie, gemeente en andere overheden steeds meer samen om de inbedding van georganiseerde criminaliteit in buurten tegen te gaan, maar dit blijkt geen eenvoudige opgave. In dit onderzoek is een multidisciplinair team gedurende een half jaar intensief gevolgd en zijn de randvoorwaarden en lessen van een lokale ondermijningsaanpak in kaart gebracht.

Het projectplan van het team richtte zich op zowel repressieve interventies op de korte termijn als op langere termijn interventies, om verbetering van het gebied te stimuleren. Zij noemen dit een strategie van de wortel (stimuleren) en de stok (repressie). De aanpak is gebaseerd op inzichten uit eerder wetenschappelijk onderzoek.

Op basis van interviews, observaties, bijgewoonde overleggen en analyse van projectdocumentatie is in het vandaag gepubliceerde onderzoek in kaart gebracht hoe de gebiedsgerichte aanpak in zijn werk is gegaan. Er is gekeken welke bijdrage veiligheidspartners, zoals de politie, Belastingdienst en gemeente, kunnen leveren. Maar ook partijen als de omgevingsdienst en het energiebedrijf. Tegen welke hordes op het gebied van samenwerking en informatiedeling liepen de projectleden aan en hoe zijn ze hiermee omgegaan?

De lessen uit de werkwijze, inclusief ingezette interventies, zijn opgetekend als handreiking voor andere, soortgelijke aanpakken. Dit project dient dan ook als een waardevolle proeftuin voor andere gemeenten en basisteams van de politie die met hardnekkige en lokale problematiek kampen.

Lees verder en download het onderzoek via politieenwetenschap.nl

Shanna Mehlbaum verzorgt op 12 december samen met Heidie Pols (Haags Economisch Interventie Team) de inleiding ‘Notoire straten & Ondermijning aanpakken in de praktijk’ tijdens het HCB Seminar ‘De Veilige Gemeente najaar 2019 – Waar liggen burgemeesters wakker van?’ zie voor meer informatie de website van het Haags Congres Bureau