De essentie van samenleven en samen delen

De vragen waar komen we vandaan, wat doen we op deze aarde, en waar gaan we naar toe, houden mensen bezig. Vaak worstelen we met deze vragen. Het leidt tot een zoektocht, waarin religies en rituelen houvast kunnen bieden. Het verwijzen naar hogere machten buiten onszelf biedt niet het ultieme antwoord op hoe we als individu en gemeenschap het leven moeten leven. Ik geloof niet dat er een God is die alles voorbestemd, net zo min als in een paradijs met maagden of een hemel waar we rijstepap zilveren lepels eten. Net zo min als economisch gewin en luxe garanties bieden op aards geluk. De enige manier om het leven te leiden is de uitdagingen van het leven aangaan. Als er sprake is van het goddelijke of het goede, dan krijgt dat vorm in ons eigen dagelijkse handelen, en in hoe we het leven samen met anderen leiden.

In tijden van verandering hebben we behoefte aan houvast. Maar geen houvast in dogma’s, doctrines, ideaalbeelden uit reclames of polariserende meningen van opinieleiders.Deze monden slechts uit in wij-zij denken. De nieuwe communicatietechnieken hebben de hele wereld voor ons opengesteld, waardoor alle zin en onzin over ons uitgestort wordt. Vaak krijgen we het idee dat je pas wat bent als je ergens in uitblinkt: de beste voetballer, de mooiste stem, de opvallendste tatoeage, en wat al niet meer. Het zoeken en vinden van de essentie ligt echter dicht bij huis. In de directe leefomgeving, het hier en nu en de mensen om je heen.

Als wethouder jeugd word ik geconfronteerd met problemen onvoldoend hoge budgetten, psychologische acquisitie langs de lijn bij sportvelden, vechtscheidingen, huiselijk geweld, pesten, hangjongeren. Vaak verdwijnt door al te zeer hechten aan theorie vorming de essentie van gezond opgroeien en goed samenleven uit beeld. Juist in de wereld van alledag gebeuren ook zaken die het goede leven vormgeven en de essentie raken. Ik denk dan aan een initiatief van een groep jongeren (Bar Brothers) die geld inzamelen en met wat gemeentelijke steun het gesprek aangaan met de wijk over het plaatsen van buitenfitness toestellen. Belangrijk is het initiatief, maar nog belangrijker is de wijze waarop we dingen met elkaar doen en delen en de betekenis die dit heeft voor mens en samenleving. Zo zijn er honderden voorbeelden te bedenken waarbij we als persoon in de ontmoeting met de ander er samen wat moois van maken. Al krijgt een voetballer nog zo veel betaald, de overwinning moet samen met andere voetballers worden gerealiseerd en gevierd. Wat is het dan ook mooi om het Nederlands damesteam als eenheid te zien functioneren in een sfeer van onderlinge betrokkenheid, die overslaat op het publiek op de tribunes.

In de essentiële momenten van het leven draait het juist om het aangaan van de ontmoeting en het samenspel. Het goddelijke of goede handelen komt voort uit het samen doen: de directe en pure ontmoeting met anderen.

Raf Daenen wethouder jeugd, docent sociale studies Fontys mede-auteur Perspectief op maatschappij in crisis 0646298931