Meta stopt met factchecks op haar sociale media. Daardoor mogen bijvoorbeeld lhbtiqa+ personen ‘mentaal ziek’ worden genoemd. De sociale norm tegen discriminatie vervaagt daarmee, stellen Hanneke Felten en Joline Verloove van Movisie. Sociaal werkers moeten daar extra scherp op zijn.
De vraag waarom mensen discrimineren houdt sociale wetenschappers al decennia bezig. Een bekende oorzaak is het gebrek aan contact met onbekende mensen. Wanneer je mensen ontmoet over wie je eerder angstige gevoelens of andere vooroordelen had, merk je al gauw dat het gaat om mensen van vlees en bloed die eigenlijk niet zo anders zijn dan jijzelf[1]. Maar de afgelopen jaren komen wetenschappers er steeds meer achter dat het complexer ligt. In bijvoorbeeld het voormalige Joegoslavië kenden mensen met verschillende achtergronden elkaar vaak wél en toch brak er een burgeroorlog uit.
Sterke invloed van sociale normen
Alleen elkaar kennen is niet altijd voldoende om te voorkomen dat mensen discrimineren. Uit onderzoek blijkt dat het ook gaat om wat mensen denken dat ‘normaal’ is. Amerikaanse onderzoekers lieten bijvoorbeeld zien dat geuite vooroordelen van Trump over moslims en mensen met een migratieachtergrond in zijn eerste campagne, ertoe leidde dat Amerikaanse burgers deze vooroordelen acceptabeler gingen vinden[2]. Het leek ‘normaler’ geworden.
Wanneer mensen denken dat de meeste mensen bepaald gedrag laten zien, zullen meer mensen dat overnemen
We hebben het hier over sociale normen: dat wat mensen denken dat normaal is. Sociale normen laten zien wat de meeste anderen doen of vinden. Wanneer mensen denken dat de meeste mensen bepaald gedrag goedkeuren of laten zien, zullen meer mensen dat gedrag overnemen.
Sociale normen hebben op tal van terreinen invloed: bijvoorbeeld of we wel of niet roken, vapen, alcohol drinken, ons afval scheiden en of we wel of niet discrimineren[3]. Regels en wetten stellen sociale normen[4], maar ook individuele personen, zoals bijvoorbeeld Trump, een burgemeester, een influencer of een jongerenwerker.
Niet alleen online gevolgen
De beleidswijziging van Meta is zorgwekkend. Het moederbedrijf van Facebook, Instagram en WhatsApp geeft een signaal af dat het kennelijk normaal is om je haatdragend of discriminerend uit te laten op sociale media.
Daarnaast is de verwachting dat haat en discriminatie op sociale media zullen toenemen tegenover lhbtiqa+ personen, vluchtelingen en moslims. Dat zorgt ervoor dat de sociale norm tegen discriminatie vervaagt.
Online haat en discriminatie hebben gevolgen in het echte leven. Uit verkennend onderzoek van Kennisplatform Inclusief Samenleven (KIS) onder jongeren weten we dat gevolgen van het ervaren of zien van online haatspraak en discriminatie veel impact op jongeren kan hebben.
Lees verder via socialevraagstukken.nl
Waar ligt uw burgemeester wakker van? Kom 1 april naar de 8e editie van het HCB Seminar De Veilige Gemeente, deze keer over actuele on- en offline risico’s in uw gemeente. Met aandacht voor hackers en online fraudeurs, explosies, jonge criminelen, de impact van online op offline, polarisatie & radicalisering en personen met onbegrepen gedrag. Ook gaan we in op een integrale aanpak, het delen van kennis- en informatie en de regelgeving daarbij. Kijk voor meer informatie en inschrijving op haagscongresbureau.nl.
Woonwagen-hoofdstad Apeldoorn zet in op nog (veel) meer standplaatsen
Zorgen bij VNG om explosies
Community building: accommodaties van enorm belang
