Blog Martijn Snoep: Meer marktwerking is niet altijd en overal de oplossing

10 jaar ACM
Tien jaar geleden, op 1 april 2013, werd de Autoriteit Consument & Markt (ACM) opgericht. Een wereldwijd unieke fusie van voorheen afzonderlijke toezichthouders op het gebied van mededinging, energie, telecommunicatie en consumentenbescherming. Eén organisatie, één bestuur en één visie op de rol van markten bij de verdeling van goederen en diensten. Markten goed laten werken voor alle mensen en bedrijven. Nu en in de toekomst. ‘ACM stelt de consument centraal’, was kort en krachtig de kop van het eerste persbericht van de ACM in 2013. Dat is de afgelopen 10 jaar ook niet veranderd. Al is het denken over hóe we consumenten het beste kunnen beschermen de afgelopen 10 jaar niet hetzelfde gebleven.

Veranderende visie op markten
Markten, de visie in de maatschappij op de rol van markten – en dus ook op de rol van de ACM – beweegt door de jaren heen tussen verschillende uitersten. Tussen regulering en liberalisering. Nationalisering en privatisering. Centralisering en decentralisering. Concurrentie en samenwerking. Bewegingen gaan zelden één kant op en zijn daarmee ook niet voorspelbaar. Crises, incidenten en de politieke overtuigingen van het moment zijn bepalend voor de richting. Ik waag mij dan ook niet aan een voorspelling over hoe de marktordening van de energiemarkt, de zorgmarkt of digitale markten er precies uit gaat zien. Wat ik wel kan zeggen is dat wij als onafhankelijke toezichthouder voldoende tegendruk zullen blijven geven aan ondoordachte initiatieven, maar wij kennen ook onze plaats in het bestel. Don Quichots bereiken niets.

Belangrijkste les van alle veranderingen van de afgelopen 10 jaar? Er in niet één panacee. Dat komt omdat er ook niet één consument en één markt is. Wat op de ene markt goed werkt, zorgt op een andere markt voor ongewenst gedrag of gedupeerde consumenten. Meer marktwerking is zeker niet altijd en overal de oplossing. Een helemaal vrije markt werkt alleen met helemaal vrije consumenten. En helemaal vrij zijn consumenten vaak niet – bijvoorbeeld omdat ze nu eenmaal aangesloten zijn op het warmtenet van één leverancier of doordat via verfijnde technieken wordt ingespeeld op hun onderbewustzijn. In die gevallen is bescherming nodig van de overheid.

Lees verder via acm.nl

Martijn Snoep, bestuursvoorzitter ACM, is spreker tijdens het HCB Seminar Toezicht in Transitie 2023 – De rol van de toezichthouder bij veranderende verhoudingen tussen markt en overheid op 24 mei bij Internationaal Perscentrum Nieuwspoort in Den Haag met verder o.a. Angeline van Dijk,  prof dr. Karin van Wingerde, Paul van Dijk en dr. Meike Bokhorst. Korting voor oud deelnemers HCB en voor leden Vide. Georganiseerd door het Haags Congres Bureau.