Ambitie & Ambivalentie -Vernieuwing van de lokale democratie in Nederland

Tilburg Center for Regional Law and Governance
Linze Schaap (red.), Wieke Blijleven, Frank Hendriks, Daan Jacobs, Niels Karsten, Julien van Ostaaijen, Charlotte Wagenaar

SAMENVATTING
De gemeentelijke democratie is meervoudig geworden. Binnen het formele kader van de vertegenwoordigende democratie zijn tal van democratische vormen ontstaan die we participatieve, directe en ook doe-democratie kunnen noemen. In dit rapport is een flink aantal vernieuwingen geanalyseerd.

Reden: gebrekkig functioneren representatieve democratie
Aanvullingen op de vertegenwoordigende democratie zijn niet zonder reden ontstaan: de representatieve democratie is weliswaar essentieel, maar ze is geen perfect systeem, zeker niet in de praktijk:
* Veel kiezers hebben weinig kennis van de kandidaten en hun programma’s.
* Een groot deel van het electoraat laat zich bij de keuze voor een partij meer door landelijke politieke overwegingen leiden dan door de standpunten en gedragingen van de lokale politiek.
* Bijna de helft van de kiezers blijft thuis bij de raadsverkiezingen (en niet alle uit tevredenheid).
* De partijpolitieke samenstelling van de coalitie (die immers vrijwel altijd nodig is om een bestuurlijke meerderheid te creëren) is zelden een vertaling van de verkiezingsuitslag – voor zover die al eenduidig is.
* Raadsleden stellen zich vaak meer op als steunpilaren of juist bestrijders van de coalitie, dan als uitvoerders van hun programma en als vertolkers van de volkswil.
* Raadsleden zijn qua achtergrondkenmerken (gender, opleidingsniveau, etc.) geen afspiegeling van de bevolking, terwijl burgers een dergelijke afspiegeling wel belangrijk vinden.
* De rol van politieke partijen is veranderd: zij vormen minder dan vroeger het ‘verbindingskanaal’ tussen burger en bestuur.
* Landelijke politieke partijen – daarin gesteund door de massamedia – ‘kapen’ lokale verkiezingen door die vooral te zien als graadmeter voor de eigen populariteit.
* Veel burger willen – en kunnen – een grotere bijdrage aan de publieke zaak leveren dan eens in de vier jaar stemmen

Lees verder via tweedekamer.nl