Tien jaar geleden werden de decentralisaties ingevoerd, waarmee gemeenten taken overnamen van rijk en provincies. Onderzoeker Sharon Stellaard over wat dit heeft betekend voor de jeugdzorg. ‘Wat bestuurders zelf uit de weg gaan, moeten professionals oplossen.’
Van de drie wetten die de pijlers zijn onder de decentralisaties, de Wmo, de Participatiewet en de Jeugdwet, is de laatste de meest bekritiseerde. Jonge mensen die gespecialiseerde hulp nodig hebben, staan lang op de wachtlijst. En het aantal jongeren dat hulp nodig heeft is sinds 1 januari 2015 alleen maar toegenomen. Gemeenten worstelen met de financiële druk die het grote beroep op jeugdhulp oplevert.
Sharon Stellaard schudde in het prille voorjaar van 2023 de discussiebeleid gericht op de jeugdzorg op met haar veelgeprezen proefschrift Boemerangbeleid. Wat is haar perspectief op tien jaar decentralisaties en dan in het bijzonder op de Jeugdwet en de recent van kracht geworden Hervormingsagenda Jeugd?
Als je de Jeugdwet uit 2015 plaatst in het beleidsdiscours over het helpen van kwetsbare jongeren in de laatste vijftig jaar, wat zou jij dan willen zeggen?
‘Dat alleen de spelling is veranderd. We gebruiken her en der andere woorden. We hebben het bijvoorbeeld niet meer over vertrouwensman maar over vertrouwenspersoon. Maar de ideeën zijn nu nog steeds hetzelfde als vijftig jaar geleden. Sterker nog, we doen alles nog steeds hetzelfde. Niet alleen de ideeën zijn hetzelfde, ook de manier waarop we het proberen te organiseren.’
En met dezelfde, onvoldoende, resultaten?
‘Inderdaad. Wat op zich natuurlijk volstrekt logisch is. Want als we iets doen wat niet werkt en we doen het nog een keer, dan werkt het nog steeds niet en dan doen we het nog een keer en dan werkt het nog steeds niet, en dan doen we het nog een keer en dan werkt het gewoon nog steeds niet.’
Beleid werkt voortdurend averechts?
‘Het beleid is gericht op het verminderen van de kosten. Het levert meer kosten op. We willen bereiken dat het minder bureaucratisch wordt. Het wordt meer bureaucratisch. We willen dat er minder kinderen in zorg komen. Er komen meer kinderen in zorg. We willen dat het bestuurlijk meer beheersbaar wordt. Het wordt minder bestuurbaar. Dat is dus ook wat we zien na tien jaar Jeugdwet. Dat is gek toch? Daar moet je toch over gaan nadenken?’
Lees verder via socialevraagstukken.nl