Het Integraal Zorgakkoord (IZA), het akkoord dat moet helpen de zorg betaalbaar en toegankelijk te houden, zit in het slop. Eerder zagen de gemeenten obstakels en nu schorten ziekenhuizen en zorgorganisaties het vervolgoverleg op. Dat is spijtig maar het biedt ook een unieke kans: om het zorgakkoord socialer en effectiever te maken, betogen Lex Staal, Jan Willem Bruins en Janny Bakker.
Zowel gemeenten als ziekenhuizen en zorgorganisaties hebben reden om boos te zijn op het kabinet. De gemeenten moeten belangrijke taken zoals de jeugdzorg met veel te weinig geld doen en dat de zorgorganisaties moeten opdraaien voor minder bezuinigingen op het onderwijs is wrang. Maar het laat ook zien dat het niet meer lukt om binnen bestaande systeem problemen op te lossen. We zullen anders moeten gaan denken en handelen: niet vanuit de zorg maar vanuit de veerkracht en vitaliteit van buurten en hun inwoners.
En de zorgorganisaties, gemeenten en rijk zullen een keer terug moeten aan tafel. Laat de overlegpartijen dat moment, hopelijk snel in het nieuwe jaar, benutten om het zorgakkoord te upgraden naar een akkoord waarin naast ziekenhuizen en huisartsen ook sociaal werkers en burgers een even belangrijke rol spelen. Van een Integraal Zorgakkoord naar een Integraal Zorg- en Welzijnsakkoord (IZW), zeg maar. En niet aanvullend zoals nu de bedoeling is maar in plaats daarvan.
Het overgrote deel van de IZA-projecten gaat over het verlenen van betere of efficiëntere zorg – dat is gek.
Integraal Zorgakkoord heeft een blinde vlek
Even terug naar het Integraal Zorgakkoord. Toen dat akkoord met al die zorgpartijen (zorgverleners, zorgverzekeraars) twee jaar geleden werd ondertekend was dat een prestatie van formaat. Waar de overheid tot dan toe steeds per zorgpartij apart afspraken maakte, werd nu iedereen het met elkaar eens om meer ‘passende zorg’ te gaan organiseren. Met een ambitieus doel: de zorgkosten in toom houden en het tekort aan arbeidskrachten het hoofd bieden. En dat ouderen een groter beroep moeten doen op hun familie en buren wilden zij liever ook voorkomen. Tenslotte zijn heel veel mantelzorgers nu al overbelast.
Maar het Integraal Zorgakkoord heeft een blinde vlek. Wie de projectenlijst doorneemt valt op dat het overgrote deel van 167 projecten gaat over het verlenen van betere of efficiëntere zorg en afkomstig is van huisartsen, wijkverpleging, ggz en ziekenhuizen. IZA heeft weinig oog voor de enorme rol die burgers zelf kunnen spelen. Dat is gek, want juist voor een houdbare zorg draait het om de inzet van al die inwoners om gezonder en gelukkiger te leven en elkaar daarbij te ondersteunen. Denk aan de zorgzame buurten waar mensen zelf hun zorg organiseren.
Lees verder via socialevraagstukken.nl