Het homoseksuele paard en de minister

Door Bob Hoogenboom

Rowan Atkinson noemt in een lezing over het belang van vrije meningsuiting de aanhouding van een man in Oxford die een politiepaard homoseksueel noemt. Waar gebeurd. De satiricus van Not The 9’OClock News, Blackadder en Mister Bean gebruikt het verhaal – een van de blijkbaar duizenden voorbeelden – om de absurditeit van omgaan met kritiek aan te geven. In zijn ogen een indicatie van een bestuurscultuur die bol staat van de ambitie om steeds meer publieke uitlatingen als irritant, onwenselijk of aanstootgevend te benoemen. En, hard aan te pakken. Nieuwe intolerantie met autoritaire trekken. Atkinson is gepassioneerd over het belang van vrije meningsuiting. En, in het bijzonder van ironie en sarcasme.

Begin jaren tachtig maakt Atkinson een sketch over Constable Savage die wordt aangesproken door zijn leidinggevende op 117 belachelijke processen-verbaal. Zoals het lopen over scheuren in het trottoir, aankijken op een vreemde manier, dragen van een opzichtig T-shirt in het donker, ruiken naar buitenlands eten en het hebben van zwart krullend haar en dikke lippen. Het gaat steeds om dezelfde man. Op de vraag waarom antwoord Savage dat de man een boef is. Ja omdat jij hem steeds aanhoudt, eikel!

De ambtenaren worden voor hun rechtsstatelijke instelling in de hoek gezet.

Satire vergelijkt hij met het inenten van jonge kinderen. Daarmee wordt immuniteit opgebouwd. Satire is belangrijk om een samenleving gezond te houden. Satire maakt taboes bespreekbaar. Atkinson zegt dat het ons recht, ja zelfs onze plicht, is ons uit te spreken. Afgelopen week lees ik een interview in de Volkskrant met de nieuwe minister van Justitie. Zijn voornemen ‘om binnen het demonstratierecht grenzen te kunnen stellen’ leidt tot ophef. De columnist Frank Heinen noemt het een verkapte oproep aan demonstranten om zich te gedragen. ‘Zeg wat je vindt, zei van Weel in feite, maar zeg het waar niemand je hoort.’ Amnesty wijst eerder dit jaar in het rapport Demonstratierecht onder druk. Regels en praktijk in Nederland moeten beter op het fundamentele recht van demonstreren. Dat de zuurstof voor de democratie is en een ventiel voor maatschappelijk ongenoegen. Niets in de geschiedenis is zonder protest en bonzen op de deuren van dogmatisme tot stand gebracht.

Lees verder via websitevoordepolitie.nl

Meer leren van Jan van der Grinten over de bevoegdheden van de burgemeester bij demonstraties en online gebiedsverboden? En over white-collar crime van Bob Hoogenboom (auteur van bovenstaand artikel)? Over radicalisering, jeugdcriminaliteit en over de samenhang tussen huiselijk geweld en zware criminaliteit? Kom naar de HCB Seminars ‘Topsprekers in Veiligheid 2024’ op 9 oktober en 6 november met Janine Berton, Bram Sizoo, Janine Janssen, Bob Hoogenboom, André van der Laan en Jan van der Grinten.