Had de overlast in Zaandam voorkomen kunnen worden met jongerenwerk?

De media maakten een enorme ophef over de overlast van jongeren in Zaandam. Premier Rutte noemde hen ‘tuig van de richel’. Voormalig jongerenwerker Dimitri Hiy denkt meer in oplossingen. Een combinatie van een jongerencentrum en straathoekwerkers had de intimidaties en ongeregeldheden misschien niet direct opgelost, maar had de overlastbestrijding wel makkelijker gemaakt.

Jongeren die het leven van de buurtbewoners zuur maken, cameraploegen die verjaagd worden en politieauto’s met op het dak dansende jongeren.[1] Je zou het bijna niet geloven, ware het niet dat we het met eigen ogen konden aanschouwen in  oude en nieuwe media. Hoe heeft het zover kunnen komen en had dit voorkomen kunnen worden, waren de eerste vragen die bij me opkwamen.

Tijdens het doorspitten van diverse nieuwsartikelen over de situatie in de wijk Poelenburg, viel een column van een lokale politicus me op.[2] Daarin stond: ‘…het jongerenwerk is volledig opgegaan in de sociale wijkteams. En die vullen naar eigen goeddunken het jongerenwerk in. Jongerencentra zijn gesloten… Bijvoorbeeld in de wijk Poelenburg en Hoornseveld was een paar jaar geleden nog 32 uur jongerenwerk, dit is nu nog maar 8 uur! En streetcornerwork is alleen nog maar op afroep beschikbaar.’

Dat het jongerenwerk opgaat in een sociaal wijkteam is op zich nog niet zo erg. Ik ken voldoende jongerenwerkers die deel uitmaken van een sociaal wijkteam en voortreffelijk werk leveren. Wel vind ik het opmerkelijk dat het jongerenwerk op een kwart van de eerdere capaciteit zit, dat het jongerencentrum dicht is en dat er haast geen streetcornerwork meer is. Misschien is het een open deur, maar het valt te veel op om niet gezien te worden: het mogelijke verband tussen de bezuiniging op het jongerenwerk en de jeugdoverlast in de wijk Poelenburg.

In een accommodatie zijn de leiders kneedbaarder dan op straat

De afgelopen jaren heb ik gemerkt dat er op diverse plaatsen in Nederland wordt afgezien van het inpandig jongerenwerk. Persoonlijk vraag ik me al een tijd af of het jongerenwerk optimaal kan functioneren zonder een accommodatie. Accommodaties zijn goed voor het aanleren van en oefenen met (maatschappelijk geaccepteerde) regels, normen en waarden.

Als jongerenwerker heb je een veilige omgeving nodig om het groepsdynamische proces onder de loep te nemen en vervolgens het (groeps)gedrag in positieve zin te beïnvloeden. Een ruimte waar een jongerenwerker aan de slag gaat met een groep jongeren kan met name positief bijdragen aan het beïnvloeden van het gedrag van de groepsleiders. In een jongerenruimte is vaak ook sprake van groepsdruk, maar de straatfactoren ontbreken er en de leiders zijn kneedbaarder dan op straat. In 2009 waren er in totaal 1135 jongerenwerkaccommodaties in Nederland.

Lees verder via

• Socialevraagstukken – Had de overlast in Zaandam voorkomen kunnen worden met jongerenwerk?
• Sociaal Web – 8 voorbeelden om overlast van jongeren aan te pakken