Vrijheid van meningsuiting staat onder druk. Tenminste als ik de cartoonisten, cabaretiers, columnisten, presentatoren van de latenightshows, nog een stel andere BN-ers en niet te vergeten, het leger aan deskundigen, moet geloven.
Ons hoogste goed, het vrije woord, mag niet meer overal en altijd vrijelijk worden uitgesproken, je loopt immers het risico te worden afgemaakt door fanatici. Je kan ook worden aangeklaagd wegens smaad, laster of belediging. Mocht je het in je hoofd halen een staatshoofd middels een column of cartoon te beledigen en je gaat naar zijn land, dan loop je zelfs de kans om opgepakt en verhoord te worden om vervolgens te horen dat je voorlopig het land niet mag verlaten. Daar zit je dan met je goede fatsoen.
Ik vraag me af of de Nederlandse politie zou meewerken aan een bevel van premier Rutte om Hans Teeuwen van zijn bed te lichten omdat hij zich schunnig uitlaat over de voormalige majesteit. Het zal hier waarschijnlijk nooit zover komen. Toch kan de politie zich niet helemaal onttrekken aan al dat gedoe rondom dat hoogste goed in onze parlementaire democratie. Het gekrakeel zou uiteindelijk kunnen uitmonden in een volksopstand en dan heb je de poppen aan het dansen. De orde zal gehandhaafd moeten worden.
Zeker, ik ben ook voor het vrije woord, maar tegelijkertijd is er bij mij het besef dat ieder mens ook verantwoordelijk is en blijft voor zijn uitingen. Verantwoordelijkheid betekent eigenlijk niet meer en niet minder dan dat je antwoord geeft op gestelde vragen. Die betekenis ontgaat op dit moment blijkbaar veel mensen. Sommigen reageren door te zeggen: “ik mag zeggen en schrijven wat ik wil, het is mijn vrijheid van meningsuiting”. Daarmee zeg je eigenlijk dat je onschendbaar bent. Maar dat is geen enkel mens, zelfs een regeringsleider niet, die zichzelf tot deze status heeft verheven.
Cabaretiers, cartoonisten etc. hebben zichzelf reeds onschendbaar verklaard. Wat zij uiten valt immers onder satire, zeggen ze zelf. Satire mag alles, zolang er een punt mee wordt gemaakt, dat schreef Kurt Tucholsky in 1919 al in een essay met de titel: “Was darf die Satire?” De vraag is natuurlijk of je een punt maakt wanneer je iemand beledigt, voor van alles en nog wat uitmaakt of verrot scheldt. Artikelen zoals belediging, smaad en laster zijn niet voor niets in ons Strafrecht opgenomen.
Alles overziend vraag ik mij af hoe politiemensen met dit vraagstuk omgaan. Sommigen laten zich niet publiekelijk beledigen of verrot schelden. Die treden op, maar er wordt tevens van politiemensen verwacht dat ze een dikke huid hebben. Tegelijkertijd moeten politiemensen zich ervan bewust te zijn dat zij zich in de uitoefening van hun functie publiekelijk niet mogen uitlaten over dit kwesties als immigratie, vluchtelingenproblematiek en politiek.
Maar hoe gaan ze dan privé om met deze onderwerpen en vooral met al die bagger die via de media over hen wordt uitgestort of met de uitingen in de theaters, kranten, tijdschriften en op tv en radio? Dienders zijn ook maar mensen die denken en voelen. Geloof me maar, dat hele gedoe rondom Ebru Umar en Sylvana Simons wordt uit en te na besproken binnen de politiebureaus, en ook de trammelant rondom de vluchtelingenkwestie en asielaanvragen. Politiemensen volgen dit soort gebeurtenissen om uiteenlopende redenen en vormen zich er een mening over. Ze staan oog in oog met vluchtelingen en asielzoekers. Ze moeten opdrachten uitvoeren die door het bevoegde gezag zijn opgedragen, ook als ze het er niet mee eens zijn.
Het gaat er natuurlijk om of je in staat bent om je privé gedachten en meningen kan scheiden van je taak als gezagsdrager en hulpverlener.
Buiten de bureaus gaan de monden echter op slot. Ook dat is logisch, want voor je het weet ben je onderwerp van een grote lastercampagne of word je vervolgd vanwege vermeende discriminatie of racisme. Ook politiemensen zijn niet onschendbaar.
Velen in onze huidige samenleving denken te kunnen roepen wat ze willen over de politie en haar optreden, zonder dat ze ook maar iets van het naadje van de bewuste kous weten. Wanneer ze er op worden aangesproken luidt het verweer meestal dat men toch mag zeggen wat men wil? Je krijgt de indruk dat steeds meer mensen zich aan de verantwoordelijkheid voor hun eigen gedrag willen onttrekken. Hun vrijheid om zich te uiten staat blijkbaar boven alle wetten.
Gelukkig moet de politie zich voor al haar handelen verantwoorden. Dat is ook een vorm van meningsuiting, maar wel eentje die door de wet is geregeld.
De vrijheid van meningsuiting kent derhalve vele beperkingen en grenzen.
Toch blijft het een groot goed. En terecht!
Jacques Smeets
www.deblauwediender.nl
Bron: ACP
D66 eist uitleg over falende onderwijsinspectie: debataanvraag ingediend
Meerdere scholen in Deventer dicht na dreigmail over schietpartij
Minder regels, beter toezicht?
