'Bied jongeren een anker om radicalisering te voorkomen'

Radicalisering heeft bijzondere brandstof nodig. Zonder heftige emotie zou dit proces nooit tot stand kunnen komen. Zolang wij rationeel kunnen denken, zijn we in staat ons in achtergronden te verdiepen, waardoor we de totaliteit van situaties waarnemen.

Ook doet het ons beseffen welke gevolgen onze gedragingen zullen hebben. Dit alles zorgt ervoor dat we ons in de meeste gevallen niet totaal laten meeslepen door heftige emoties.

In geval van radicalisering is het rationeel denken geheel weg, er wordt vanuit heftige emotie ingezoomd op één punt. Je kunt het vergelijken met extreme verliefdheid; logica en redenering verdwijnen, je raakt totaal geobsedeerd.

Dat het dan in een blinde impuls tot absurde reacties kan komen, bewijzen de vele ‘crimes passionnels’ die overal ter wereld plaatsvinden. Als je radicaliseert, ben je totaal bezeten geraakt door een geïdealiseerde doelstelling, je ziet maar één doel voor ogen, waarop je helemaal bent gericht.

Je doet alles om de doelstelling te bereiken, zelfs als het ten koste gaat van alle normen en waarden die je ooit belangrijk vond. Naarmate extremisten meer opgaan in hun doelstellingen, wordt het steeds moeilijker, en uiteindelijk onmogelijk, om met hen te communiceren.

Leider
Alleen de leider, die bewust de emoties van de volgers bespeelt en aanstuurt, oefent nog invloed uit. Als de doelstellingen in gevaar komen, laaien frustratie en woede op en zijn extremisten, doordat hun denkvermogen is geblokkeerd, in staat tot vreselijke acties.

Elke terrorist heeft, zonder uitzondering, eerst de fase van radicalisering doorlopen, voor het tot dergelijke daden kon komen.

Als wij deze processen doorgronden, beseffen we het grote belang van preventie. Als we terrorisme een halt willen toeroepen, moet radicalisering voorkomen worden.

Maar wat kunnen wij doen om jongeren en kwetsbare burgers te beschermen tegen alle vormen van beïnvloeding, die zulke heftige emoties doen oplaaien?

Anker
Allereerst moeten wij beseffen hoe belangrijk onze rol is: wij zijn een ‘anker’ en horen altijd onze deur open te houden, ook als gedrag lijkt te ontsporen. Als losgeslagen jongeren aan hun lot worden overgelaten, verdwalen zij en vallen ze in verkeerde handen.

Zij vormen een prooi voor extremistische en terroristische organisaties die inspelen op hun emoties, deze aanwakkeren en tegelijkertijd een utopie voorspiegelen. Het blijven bieden van een stevige basis biedt bescherming tegen rekrutering door terreurgroepen.

Geradicaliseerde jongeren slaan daardoor aan het twijfelen; kritisch denkvermogen wordt opgewekt, en weerbaarheid tegen beïnvloeding. Als je niets hebt om op terug te vallen, laat je je meesleuren, maar als je steun hebt, denk je wel drie keer na.

Om radicalisering te voorkomen, is het noodzakelijk zowel in het onderwijs als in de maatschappij en bij de overheid diverse preventiemethoden door te voeren.

Analyseren
Ook moet elke vorm van radicalisering geanalyseerd worden. De beginfase is een ‘zwart-witvisie’. Zodra deze op school, thuis, in de maatschappij waargenomen wordt, is analyse noodzakelijk: welke processen hebben zich afgespeeld om tot deze gevoelens te komen, hoe kunnen wij deze processen doorbreken?

Hier liggen vele kansen. Als radicalisering echter al heeft plaatsgevonden, moet een deradicaliseringsproces op gang komen. Om terugval te voorkomen, moeten alle stappen aangepast en haalbaar zijn. Ook hier is veel te bieden, waarbij het zwaartepunt in eerste instantie bij herstel van het kritisch denkvermogen ligt.

Zodra een zaad van twijfel van binnenuit groeit, ontstaat weerbaarheid tegen beïnvloeding; dé inentingsmethode tegen radicalisering.

Bron: Het Parool – ‘Bied jongeren een anker om radicalisering te voorkomen’