Nederland is binnen Europa een van de weinige landen waar burgemeesters niet worden gekozen maar benoemd. Eens in de zoveel tijd laait de discussie rond de aanstellingswijze van onze burgemeesters op. Zo ook nu, en het blijft niet alleen bij woorden.
In 2013 zette het parlement de eerste stap naar deconstitutionalisering van de kroonbenoeming van de burgemeester. Dat betekent zoveel als het schrappen van de aanstellingswijze van de burgemeester uit de Grondwet. De Grondwet schrijft namelijk voor dat de Kroon, nu de koning, de burgemeester benoemt. Om deze passage te wijzigen, moeten de Tweede en Eerste kamer hun instemming verlenen (eerste lezing). Na de eerstvolgende Tweede Kamerverkiezingen moeten beide kamers wederom instemmen (tweede lezing). Pas dan is de weg vrij voor alternatieve wijzen van aanstellen van de burgemeester.
Het komt er dus op neer dat Nederlandse burgemeesters bevoegdheden bezitten die soms tot ver achter de voordeur reiken, alsook raken aan basisrechten van de burger. Deze stevige bevoegdheden zijn juist bij de burgemeester neergelegd omdat hij/zij als neutrale speler kan opereren binnen de lokale democratie. De burgemeester wordt immers geacht boven de partijen te staan. Keer op keer wordt door ambtsdragers en academici geconstateerd dat de kracht van het Nederlandse burgemeesterschap ligt in de onafhankelijke positie (o.a. Karsten et al, 2014).
Lees verder via PlatformOverheid – De gekozen burgemeester Een veilige keuze?
Bezoek ook de HCB Colleges Veiligheid, recht en bestuur, start 13 oktober.
Toezichthouder: ‘Verduurzamen zorgt voor vertraging bij versterking’
Hedendaagse jeugdcriminaliteit: nieuwe vragen en enkele antwoorden na een historische daling
Mensen boven Macht – Edwin Tuin
